Απογοήτευση ΟΗΕ για τον τρόπο εφαρμογής της συμφωνίας για τα σιτηρά

Την απογοήτευση του εξέφρασε ο ΓΓ του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες από τον τρόπο που εφαρμόζεται η συμφωνία της Ρωσίας και της Ουκρανίας για τις εξαγωγές σιτηρών, σύμφωνα με ανακοίνωση που επισημαίνει ότι ο βραδύτερος ρυθμός επιθεώρησης των πλοίων σημαίνει πως λιγότερα φθάνουν σε και αναχωρούν από ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα και κατά συνέπεια φθάνουν μικρότερες ποσότητες εκεί που πρέπει

Οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά τα τρία τέταρτα τον Μάιο σε σύγκριση με το επίπεδο του Οκτωβρίου του 2022, από τα 4,2 μετρικούς τόνους στο 1,3 εκατ. μετρικούς τόνους. Πρόκειται για το «χαμηλότερο επίπεδο» αφότου η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ, σύμφωνα με την ανακοίνωση. Ο κ. Γκουτέρες κάλεσε όλα τα μέρη να επιταχύνουν την εφαρμογή της συμφωνίας και να «κάνουν το παν εντός των δυνάμεών τους» για να εγγυηθούν την παραμονή της σε ισχύ.

Η συμφωνία κλείστηκε με μεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών και της Τουρκίας το καλοκαίρι της περασμένης χρονιάς, αίροντας τον πολύμηνο αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών στη Μαύρη Θάλασσα από το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό. Αποτέλεσμα ήταν η Ουκρανία και η Ρωσία, δυο από τους κυριότερους εξαγωγείς σιτηρών σε παγκόσμια κλίμακα, να ξαναρχίσουν τις εξαγωγές τους, αν και σε πιο περιορισμένη κλίμακα, αποτρέποντας κρίσεις σε διάφορες χώρες του κόσμου, ιδίως στην Αφρική.

Όμως η Μόσχα αξιώνει χαλάρωση των κυρώσεων που εμποδίζουν τις δικές της εξαγωγές αγροτικών προϊόντων (σιτηρών και λιπασμάτων), κάτι που καταγγέλλει πως δεν προχωρά και απειλεί να τερματίσει τη συμφωνία, η ισχύς της οποίας τυπικά εκπνέει τη 17η Ιουλίου. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απείλησε ξανά ότι η Μόσχα θα αποσυρθεί από τη συμφωνία.

Το κείμενο προέβλεπε επίσης εξαγωγές αμμωνίας, αλλά αυτές δεν προχώρησαν. Η Ρωσία έστελνε μέσω αγωγού 2,5 εκατ. τόνους αμμωνίας για εξαγωγή τον χρόνο στο ουκρανικό λιμάνι Πιβντέβνι, όμως η υποδομή αυτή τέθηκε εκτός λειτουργίας αφότου εισέβαλε στην ουκρανική επικράτεια τον Φεβρουάριο του 2022 και η Μόσχα κατηγορεί τον στρατό του Κιέβου πως ανατίναξε τμήματά του. Η ρωσική πλευρά αξίωνε μεταξύ άλλων να επισκευαστεί ο αγωγός αυτός και τον περασμένο μήνα απέκλεισε το συγκεκριμένο λιμάνι από τη συμφωνία.