Από την Αθήνα έως το Λονδίνο όλοι οι παραγωγοί τροφίμων βλέπουν τις τιμές των πρώτων υλών να έχουν εκτοξευθεί το τελευταίο διάστημα, ενώ το πρόσθετο υψηλό κόστος της ενέργειας τους οδηγεί σε μεταβίβαση του μεγαλύτερου μέρους των επιπλέον δαπανών στην τελική τιμή που καλείται να πληρώσει ο καταναλωτής.
Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σημείωσαν ρεκόρ νωρίτερα φέτος, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στέρησε στον κόσμο βασικά προϊόντα όπως το σιτάρι και τα φυτικά έλαια. Και ενώ το παγκόσμιο κόστος έχει αρχίσει να υποχωρεί - μειώθηκε για τέταρτο μήνα τον Ιούλιο - οι καταναλωτές είναι απίθανο να δουν τις τιμές να υποχωρούν.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι παραγωγοί τροφίμων στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν τώρα υψηλές τιμές ενέργειας, με το φυσικό αέριο, τον άνθρακα και την ηλεκτρική ενέργεια να διαπραγματεύονται σε πολλαπλάσια επίπεδα από τα κανονικά. Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα, καθώς οι σκοτεινές και παγωμένες μέρες του χειμώνα θα οδηγήσουν σε αύξηση τη ζήτηση ενέργειας για θέρμανση και ηλεκτροπαραγωγή.
«Είτε πρόκειται για το καβούρδισμα του καφέ είτε για την παρασκευή ζάχαρης από τεύτλα, οι εταιρείες μιλούν μέχρι στιγμής μόνο για την αύξηση των πρώτων υλών», δήλωσε ο Kona Haque, επικεφαλής έρευνας της εταιρείας εμπορίας εμπορευμάτων ED&F Man. «Νομίζω ότι τα χειρότερα έρχονται, καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται. Ο φετινός χειμώνας θα αλλάξει τα δεδομένα και το κόστος επεξεργασίας θα αυξηθεί πιθανότατα», συμπληρώνει.
Η γερμανική Suedzucker ο μεγαλύτερος παραγωγός ζάχαρης από τεύτλα στην Ευρώπη, ανακοίνωσε ότι η "σημαντική αύξηση" του κόστους πρώτων υλών, ενέργειας και συσκευασίας αντιστάθμισε τα αυξημένα έσοδα του πρώτου τριμήνου. Η Allied Bakeries, παραγωγός ψωμιού Kingsmill και Allinson's δήλωσε τον Ιούνιο ότι το υψηλότερο κόστος εισροών συνέχισε να επηρεάζει αρνητικά τα περιθώρια κέρδους παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις ήταν υψηλότερες κατά το τρίτο τρίμηνο.
Οι εταιρείες που μετατρέπουν τα φασόλια σόγιας, την ελαιοκράμβη και τους ηλιόσπορους σε μαγειρικά έλαια επιβραδύνουν την παραγωγή τους στην Ευρώπη και μεταφέρουν την παραγωγή σε άλλες περιοχές με χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Η μεταποίηση ελαιούχων σπόρων σε Βρετανία και Ευρώπη μειώθηκε κατά 3,2% τον Ιούνιο στο χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία του βιομηχανικού ομίλου Fediol.
Τα κρατικά μέτρα στήριξης
Οι προοπτικές είναι τόσο άσχημες που οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να παρεμβαίνουν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε την πρόσφατα ένα πακέτο βοήθειας ύψους 110 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των εταιρειών του γεωργικού τομέα που έχουν πληγεί από την αύξηση της ενέργειας, των λιπασμάτων και άλλων πρώτων υλών λόγω του πολέμου στην Ουκρανία
«Ο γεωργικός τομέας έχει πληγεί ιδιαίτερα σκληρά από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και του κόστους άλλων εισροών που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι σχετικές κυρώσεις», δήλωσε η Επίτροπος της ΕΕ για την καταπολέμηση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας Margrethe Vestager. «Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουμε ότι τα εθνικά μέτρα στήριξης μπορούν να εφαρμοστούν εγκαίρως, συντονισμένα και αποτελεσματικά».
Τα εργοστάσια τροφίμων υψηλής ενεργειακής έντασης σε όλη την Ευρώπη μπορεί να αναγκαστούν να κλείσουν, εάν η έλλειψη φυσικού αερίου πυροδοτήσει δελτία τροφίμων. Η Γερμανία έχει ήδη θέσει σε ισχύ το δεύτερο σκέλος από ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης τριών σταδίων και το επόμενο θα μπορούσε να προκαλέσει κλείσιμο σε όλες τις βιομηχανίες. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης ένα σχέδιο που περιλαμβάνει τη μείωση ή τη διακοπή των προμηθειών στα εργοστάσια. Τέτοιες εξελίξεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερο κόστος για τα είδη παντοπωλείου.
Στο ανατολικό τμήμα του Λονδίνου, η Tate & Lyle Sugars εργάζεται σκληρά για να διασφαλίσει ότι μπορεί να συνεχίσει να προμηθεύει καθημερινά τους πελάτες της από το διυλιστήριο στο Silvertown δίπλα στον Τάμεση, δήλωσε ο Gerald Mason, αντιπρόεδρος της εταιρείας που ανήκει στην American Sugar Refining Inc.
«Ακριβώς όπως οι άνθρωποι παλεύουν με τους προϋπολογισμούς των σπιτιών τους, πρέπει να διαχειριστούμε το εξαιρετικά ευμετάβλητο κόστος ενέργειας και εισροών, διασφαλίζοντας ότι κάθε δεκάρα που ξοδεύει η επιχείρησή μας και παίρνει ως εισόδημα το διαχειρίζεται ορθά. Δεν διευθύνουμε ένα καζίνο. Φτιάχνουμε φαγητό, γεγονός που μας δίνει μεγάλη ευθύνη να το κάνουμε σωστά».