Να εισαγάγει τον πετρελαϊκό κολοσσό της Aramco σε διεθνή χρηματιστήρια, με... μυθική αποτίμηση 2 τρισ. δολ., σχεδίαζε ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, αλλά οι ξένοι τραπεζίτες έσπασαν την φούσκα νωρίς, με αποτέλεσμα η Aramco να καταλήξει στο τοπικό χρηματιστήριο, με αρκετά χαμηλότερη αποτίμηση και συγκεντρώνοντας κεφάλαια κυρίως από... φίλους και συγγενείς, καθώς ήταν περιορισμένη η συμμετοχή των ξένων επενδυτών.
Πριν από τέσσερα χρόνια περίπου, ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν πρότεινε να βγει στις αγορές η Saudi Aramco προκαλώντας εντύπωση. Ο ίδιος εκτιμούσε πως ο πετρελαϊκός κολοσσός που παράγει το 10% της παγκόσμιας παραγωγής άξιζε 2 τρισ. δολάρια.
Αυτό θα καθιστούσε την Aramco την ακριβότερη εταιρεία του κόσμου. Ένιωθε τόσο σίγουρος που πίστευε ότι θα έσπευδαν οι ξένοι επενδυτές για τον κολοσσό της Σαουδικής Αραβίας που αποτελεί μια από τις εταιρείες με τα μεγαλύτερα μυστικά. Οι διεθνείς επενδυτές δεν έδειξαν να συμμερίζονται τις φιλοδοξίες του. Οι τραπεζίτες, επίσης, που είχαν προσληφθεί για την IPO από την Σαουδική εταιρεία δήλωναν στα στελέχη της Aramco πως τα 2 τρισ. δολάρια ήταν εκτός πραγματικότητας.
Προσπάθεια για προσέκλυση ξένων επενδυτών
Ήδη η έκδοση ομολόγου που είχε εκδώσει είχε πάει εξαιρετικά και τα στελέχη της Aramco θεωρούσαν πως η IPO θα είχε επιτυχία. Για να εξασφαλίσει αυτή την επιτυχία, προσέλαβε κάθε τράπεζα στην Wall Street, συμπεριλαμβανομένου της Goldman Sachs, της Morgan Stanley, της Bank of America και της JP Morgan.
Ένας τραπεζίτης έπαιξε κεντρικό ρόλο κατά την διάρκεια της IPO που ξεκινούσε και σταματούσε συνεχώς. Ο Μάικλ Κλέιν, ένας βετεράνος της Wall Street είχε συμβουλεύσει την Aramco να διαλέξει τις τράπεζες που θα μπορούσαν να διαχειριστούν την είσοδο της στις αγορές. Ωστόσο υπήρχαν προειδοποιήσεις προς την βασιλική οικογένεια πως ο στόχος των 2 τρις δολαρίων θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί.
Σε όποια αγορά του κόσμου και αν απευθύνθηκαν η απάντηση των ξένων επενδυτών ήταν παντού η ίδια. Η αξιολόγηση της Aramco ήταν πολλή υψηλή. Οι περισσότεροι τοποθετούσαν τον πετρελαϊκό κολοσσό στο επίπεδο των 1,2 δισ. και 1,5 δισ. δολαρίων. Στην Ελβετία τα funds έφερναν την αποτίμηση της Aramco μόλις στα 800 δισ. δολάρια.
Το βασικό πρόβλημα των επενδυτών ήταν πως με 2 τρισ. δολ. αποτίμηση η Aramco θα πλήρωνε τους μετόχους της μέρισμα που θα αντιστοιχούσε σε επιστροφή λιγότερο του 4% των χρημάτων τους. Ποσό αρκετά χαμηλότερο από οτι πληρώνουν οι άλλες κορυφαίες πετρελαϊκές όπως η Exxon Mobil, η Royal Dutch Shell και η Chevron.
Όπως ανέφερε η Wellington Asset Management για να αυξηθεί το μέρισμα στο 7% με 8% θα έπρεπε η αποτίμηση της να είναι στα 900 δισ. δολάρια. Η «φούσκα» της αξίας των 2 δισ. δολαρίων μόλις είχε σκάσει.
«Πόρτα» από τους διεθνείς επενδυτές
Η Σαουδική Αραβία βλέποντας πως δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τις μεγάλες αγορές αποφάσισε να ανασυνταχθεί καθώς ο κίνδυνος να ακυρωθεί επ’ αόριστον η έξοδος της στις αγορές ήταν πλέον ορατός.
Μετά από διαβουλεύσεις πάρθηκε η απόφαση να μειωθεί το μέγεθος της IPO και να αποσυρθούν τα πλάνα για έξοδο των μετοχών στις διεθνείς αγορές, ακυρώνοντας τα roadshow σε Λονδίνο και άλλες οικονομικές πρωτεύουσες, αφήνοντας στην άκρη και τις τράπεζες της Wall Street.
Η Aramco βγαίνει στην τοπική αγορά της Σαουδικής Αραβίας μεταξύ «συγγενών και φίλων» όπως παραδέχθηκε ο υπουργός πετρελαίου πρίγκιπας Αμπντουλαζιζ. Βασίστηκε σε τοπικούς επενδυτές, πλούσιους Σαουδάραβες και κυβερνήσεις της περιοχής όπως τα ΗΑΕ και το Κουβέιτ. Η αποτίμηση της στα 1,5 τρισ. δολάρια ήταν χαμηλότερα από τον στόχο που είχε τεθεί από τον πρίγκιπα διάδοχο, με την Σαουδική κυβέρνηση να ξοδεύει 2 δισ. δολάρια για να αγοράσει μετοχές ενώ υπήρξε ανεπιτυχής προσπάθεια να πειστεί το Κατάρ να επενδύσει.
Το ντεμπούτο της μετοχής μπορεί να μην ήταν ιδανικό λόγω της αγοράς που έβγαινε, όμως ήταν εντυπωσιακό. Στην πρώτη μέρα διαπραγμάτευσής της κατάφερε να συγκεντρώσει 25,6 δισ. δολάρια, ξεπερνώντας τα 25 δισ. δολάρια που είχε πετύχει η Alibaba.
Η IPO ήταν γεγονός και ο πρίγκιπας Μοχάμεντ είδε την επιθυμία του να πραγματοποιείται. Σε διεθνή συνέντευξη Τύπου στην Βιέννη δήλωσε πως η αποτίμηση της εταιρείας θα φτάσει τα 2 τρισ. δολάρια σε λίγους μήνες. Ήδη από την πρώτη μέρα διαπραγμάτευσης της μετοχής της, η Aramco στοιχίζει πλέον 1,88 τρισ. δολάρια.
Ο υπουργός πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας θέλησε να δώσει μια ηχηρή απάντηση στους ξένους επενδυτές. «Αυτοί που δεν εγγράφησαν για την Aramco θα το μετανιώνουν σε λίγο καιρό και θα ανησυχούν τόσο που θα καταλήξουν στο τέλος στο νοσοκομείο».