Ένα διπλωματικό θρίλερ για πολύ γερά νεύρα, από την έκβαση του οποίου θα κριθεί και η συνέχιση του εφοδιασμού της Γερμανίας με ρωσικό φυσικό αέριο, βρίσκεται στην κορύφωσή του. Η γερμανική κυβέρνηση πιέζει τη Siemens για να επιστραφεί στην Gazprom το συντομότερο η τουρμπίνα του αγωγού Nord Stream που είχε σταλεί στον Καναδά, ενώ Ρώσοι αξιωματούχοι καθιστούν σαφή την πρόθεση της Μόσχας να εκβιάσει τη Δύση για δύο βασικά ζητήματα, με την απειλή κλεισίματος της στρόφιγγας προς τη Γερμανία.
Η γερμανική κυβέρνηση κάνει αγώνα δρόμου ώστε να φθάσει έγκαιρα στους Ρώσους η τουρμπίνα του αγωγού, που είχε σταλεί στον Καναδά από τη Siemens για επισκευή. Η τουρμπίνα, που οι Ρώσοι ισχυρίζονται ότι είναι απαραίτητη για την επαναφορά του αγωγού σε λειτουργία, αρχικά είχε δεσμευθεί στον Καναδά λόγω των κυρώσεων σε βιομηχανικό εξοπλισμό για την ενεργειακή βιομηχανία της Ρωσίας, και πριν λίγες ημέρες αποδεσμεύτηκε, ώστε μέσω Γερμανίας να καταλήξει στην Gazprom.
Ωστόσο, το ταξίδι της επιστροφής δεν φαίνεται ότι είναι μια απλή διαδικαστική λεπτομέρεια, καθώς υπήρξαν καθυστερήσεις για λόγους που δεν έχουν εξηγηθεί. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομίας της Γερμανίας εξήγησε ότι την ευθύνη για τη μεταφορά της τουρμπίνας έχει η κατασκευάστρια εταιρεία Siemens και άσκησε πίεση για επίσπευση της μεταφοράς. «Πιστεύουμε», είπε, «ότι η Siemens έχει αναγνωρίσει την πολιτική και οικονομική σημασία αυτής της τουρμπίνας και ότι η Siemens θα κάνει τα πάντα για την φέρει το συντομότερο δυνατό στο σημείο όπου θα χρησιμοποιηθεί», δηλαδή στον αγωγό της Gazprom.
Στο Βερολίνο υπάρχει έντονη ανησυχία ότι οι Ρώσοι θα εκμεταλλευθούν πιθανή καθυστέρηση στην παράδοση της τουρμπίνας για να δικαιολογήσουν παράταση της συντήρησης του αγωγού, κάτι που θα σήμαινε ότι η Γερμανία δεν θα είχε τη δυνατότητα να συνεχίσει ομαλά την πλήρωση των αποθηκευτικών χώρων ενόψει του χειμώνα, όπου το ποσοστό πληρότητας είναι χαμηλό, στο 64,5%, ενώ θα πρέπει να ανέλθει μέσα στο φθινόπωρο τουλάχιστον σε 80%.
Από την πλευρά της, η Gazprom έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην επαναφέρει σε λειτουργία τον αγωγό καθώς, όπως επισημαίνει, δεν μπορεί να εγγυηθεί την καλή λειτουργία του χωρίς την τουρμπίνα. «Η Gazprom δεν έχει στην κατοχή της κανένα έγγραφο που επιτρέπει στη Siemens να βγάλει από τον Καναδά τον κινητήρα της τουρμπίνας αερίου. Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν είναι δυνατό να εξαγάγουμε αντικειμενικό συμπέρασμα σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της κατάστασης σχετικά με τη λειτουργία με πλήρη ασφάλεια του αγωγού», τονίζει η εταιρεία.
Με φόντο την αγωνιώδη διαδικασία επιστροφής της τουρμπίνας, όμως, η Μόσχα αφήνει όλο και πιο καθαρά να εννοηθεί ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την επαναλειτουργία του αγωγού Nord Stream σαν ένα μοχλό πίεσης στη Γερμανία και γενικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δείχνοντας ότι επιθυμεί μια ευρύτερη διαπραγμάτευση, που αν γινόταν θα έφερνε τους Ευρωπαίους σε εξαιρετικά δυσμενή θέση, αφού θα συζητούσαν μείζονα θέματα υπό την απειλή διακοπής της ροής του αερίου.
Δύο φαίνεται ότι είναι τα ζητήματα που θέτουν οι Ρώσοι σε αυτή τη διαπραγμάτευση που... δεν έχει αρχίσει: να αναθεωρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση την πολιτική που υιοθέτησε πρόσφατα, για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο ως το τέλος της δεκαετίας και να υπάρξει κάποιου είδους χαλάρωση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι «το μέλλον του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1 προς τη Γερμανία θα εξαρτηθεί από τη ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη και τις παράνομες δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, όπως αυτές που αφορούν την τουρμπίνα που εστάλη στον Καναδά».
Ο Ρώσος πρεσβευτής στο Λονδίνο, Αντρέι Κελίν, εξήγησε, μιλώντας στο δίκτυο Sky News, πώς ακριβώς η Μόσχα προσπαθεί να θέσει ένα ζήτημα στρατηγικής σημασίας, δηλαδή τη ζήτηση φυσικού αερίου από την Ευρώπη σε βάθος πολλών ετών, μέσα στο πλαίσιο μιας διαπραγμάτευσης που αφορά την επαναλειτουργία του Nord Stream για τον ομαλό εφοδιασμό της Γερμανίας και, κατ' επέκταση, την ενεργειακή ισορροπία στην Ευρώπη.
Όπως είπε ο Ρώσος διπλωμάτης, η συντήρηση του αγωγού είναι μια φυσιολογική κατάσταση. Από την άλλη, τόνισε, ενώ η ρωσική πλευρά θέλει να τιμήσει τα συμβόλαια με την Ευρώπη και είναι αξιόπιστος προμηθευτής, η Ευρώπη έχει αποφασίσει ότι μέχρι το 2030 θα έχουν τελειώσει οι εισαγωγές ρωσικού αερίου. Η Ρωσία, σημείωσε, θα πρέπει να πάρει μέτρα και να εξασφαλίσει άλλες αγορές για το φυσικό αέριο, ενώ έχει σχεδιάσει τις δικές της κυρώσεις για να απαντήσει στην πολιτική Ευρώπης, χωρίς ως τώρα να τις θέσει εφαρμογή. «Κάποτε θα πρέπει να εφαρμόσουμε μέτρα», είπε χαρακτηριστικά, προειδοποιώντας έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, ότι θα μπορούσε να «κλείσει η στρόφιγγα», εάν επιμείνει η Ευρώπη στη μακροπρόθεσμη πολιτική για τη διακοπή των εισαγωγών ρωσικού αερίου.
Από την πλευρά της Γερμανίας έγινε σαφές ότι η διαπραγμάτευση που ζητούν οι Ρώσοι δεν μπορεί να γίνει. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, θα σηματοδοτούσε μια ταπεινωτική πολιτική ήττα της Δύσης, στο βαθμό που θα δεχόταν να «ξηλώσει» αποφάσεις για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και οικονομικές κυρώσεις υπό την απειλή της διακοπής των ροών του αερίου.
Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ τόνισε χαρακτηριστικά ότι η Ευρώπη «θα υπόκειται σε διπλό εκβιασμό», εάν χαλαρώσει τις κυρώσεις. Αυτό θα ισοδυναμούσε με «μια πρόσκληση προς όλους εκείνους που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία και τη δημοκρατία», καθώς η Ρωσία παραβίασε το διεθνές δίκαιο «με τον πιο βάναυσο τρόπο». Επανέλαβε ότι το Βερολίνο θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία για όσο χρειαστεί και ως εκ τούτου θα διατηρήσει, επίσης όσο χρειαστεί, και τις κυρώσεις στη Μόσχα.
Οι εκτιμήσεις των ειδικών για τις επόμενες κινήσεις των Ρώσων
Το αν ο αγωγός επιστρέψει σε πλήρη ισχύ, μειωμένη χωρητικότητα ή στη χειρότερη περίπτωση, χωρίς καθόλου παραδόσεις, έχει αφήσει την Ευρώπη έτοιμη για το χειρότερο σενάριο, όπως σημειώνει το εξειδικευμένο site για το φυσικό αέριο Natural Gas Intelligence.
«Η Ρωσία θα περιορίσει την προσφορά εάν δει ότι είναι προς το στρατηγικό της συμφέρον», δηλώνει ο ανώτερος ερευνητής Μάρκο Τζιούλι της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης των Βρυξελλών. «Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε σε αυτό το στάδιο αν θα το κάνουν. Όμως, έχουν συμφέρον να θέσουν σε κίνδυνο τον ρυθμό της αναπλήρωσης των αποθεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσο λιγότερη η ποσότητα φυσικού αερίου σε αποθήκευση, τόσο μεγαλύτερη είναι η εξάρτηση το χειμώνα», προσθέτει.
«Από πολιτική άποψη, αυτό που έχει σημασία είναι ότι η Gazprom είναι εξαιρετικά "αυστηρή" όσον αφορά τις λειτουργίες των αγωγών. Για παράδειγμα, δεν εξετάζει να χρησιμοποιήσει εναλλακτικές διαδρομές όπως ο αγωγός Yamal - Europe ή οι αγωγοί της Ουκρανίας, ώστε να αντισταθμίσει τα προβλήματα του Nord Stream», τονίζει ίδιος.
«Όλοι αναρωτιόμαστε τι μπορεί να συμβεί μετά το τέλος της συντήρησης», δήλωσε στην ίδια ιστοσελίδα ο ανώτερος ερευνητής Τζόναθαν Στερν του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης. Ο Στερν τόνισε ότι αμφιβάλλει πως η επισκευή της τουρμπίνας θα αλλάξει οτιδήποτε όσον αφορά τις ροές που πρέπει να αρχίσουν την επόμενη εβδομάδα. «Σίγουρα δεν θα επανέλθει ο αγωγός σε πλήρη ισχύ εκείνη την ημερομηνία (σ.σ.: μετά τις 21 Ιουλίου), καθώς η τουρμπίνα, που είναι καθ' οδόν προς τη Ρωσία, μπορεί να χρειαστεί 3-4 εβδομάδες για να φτάσει και να εγκατασταθεί».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
