Άκαρπη ήταν η χθεσινή έκτακτη συνάντηση των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας, που κατάφεραν μόνο να συμφωνήσουν ότι θα περιμένουν τις πιο αναλυτικές οδηγίες από την Κομισιόν, σχετικά με τις πληρωμές σε ρούβλια για το φυσικό αέριο που απαιτεί ο Πούτιν. Αβέβαιο παραμένει αν θα βρεθεί κάποιο «παράθυρο» για να συνεχισθούν οι πληρωμές χωρίς να παραβιάζονται οι ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ όλα δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό και άλλες ευρωπαϊκές χώρες μέσα στον Μάιο να έχουν την τύχη της Πολωνίας και της Βουλγαρίας, για τις οποίες η Gazprom έκλεισε τη στρόφιγγα.
Η Κομισιόν, όπως τόνισε χθες η επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, θα ξεκαθαρίσει με τις νέες οδηγίες της προς τις περίπου 150 ευρωπαϊκές εταιρείες εμπορίας αερίου ότι «αποτελεί παραβίαση των κυρώσεων και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός» ο τρόπος πληρωμής που απαιτεί το διάταγμα του Πούτιν, δηλαδή το άνοιγμα ενός λογαριασμού συναλλάγματος στην Gazprombank όπου θα κατατίθενται ευρώ και ενός ακόμη λογαριασμού, μέσω του οποίου θα γίνεται η μετατροπή σε ρούβλια για να πληρωθεί η Gazprom.
Το μοναδικό «παράθυρο» για να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση θα μπορούσε να ήταν το άνοιγμα ενός μόνο λογαριασμού σε συνάλλαγμα στην Gazprombank, στον οποίο θα κατατίθενται ευρώ από τις εταιρείες εμπορίας αερίου, χωρίς οι ίδιες να έχουν οποιαδήποτε συμμετοχή στη μετατροπή σε ρούβλια. Όμως, παραμένει αμφίβολο αν η πλευρά της Ρωσίας θα δεχόταν αυτή τη διαφοροποίηση σε σχέση με όσα προβλέπει το προεδρικό διάταγμα. Άλλωστε, η σκληρή στάση που τήρησε έναντι της Πολωνίας και της Βουλγαρίας αποτελεί, όπως τόνισε και η Κ. Σίμσον, μια προειδοποίηση στα άλλα κράτη μέλη ότι μπορεί να έλθει η δική τους σειρά.
Πριν ακόμη εκδοθούν οι αναλυτικές οδηγίες της Κομισιόν, είναι σαφές ότι ο τρόπος πληρωμής που απαιτεί η Ρωσία δεν μπορεί να γίνει δεκτός από την Ευρώπη. Το ερώτημα είναι αν όλα κράτη θα συμμορφωθούν με μια οδηγία που θα αποκλείει την τήρηση των κανόνων που θέλει να επιβάλει το Κρεμλίνο, ή αν θα βρεθούν και άλλα κράτη, εκτός της Ουγγαρίας που ήδη προσανατολίζεται να πληρώνει σε ρούβλια, τα οποία θα συμβιβασθούν με τις απαιτήσεις των Ρώσων, διασπώντας το ευρωπαϊκό μέτωπο, όπως ακριβώς φαίνεται να επιθυμεί ο Πούτιν.
Η προεδρεύουσα του συμβουλίου, Γαλλίδα υπουργός Οικολογικής Μετάβασης, Μπ. Πομπιλί, ανέφερε ότι όλα τα κράτη μέλη δεσμεύθηκαν πως θα τηρήσουν τις κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε. για την πληρωμή του φυσικού αερίου. Όμως, στην πραγματικότητα εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές διαφορές στη στάση των κρατών μελών, ανάλογα με τον βαθμό εξάρτησης που έχουν από το φυσικό αέριο της Ρωσίας.
Ο Ιταλός υπουργός για το Κλίμα, Ρ. Τσινγκολάνι, ζήτησε χθες να επιτρέψει η Κομισιόν για μερικούς μήνες να γίνονται πληρωμές σε ρούβλια, μέχρι να μελετηθούν πλήρως οι νομικές παράμετροι της αλλαγής που ζητούν οι Ρώσοι. Ο πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, πάντως, έσπευσε να διευκρινίσει ότι η θέση της Ιταλίας δεν διαφέρει από τις θέσεις της Γερμανίας ή της Γαλλίας και η Ρώμη θα ακολουθήσει τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής.
Η υπουργός Κλίματος της Πολωνίας, Άννα Μόσκβα δήλωσε στο Bloomberg ότι τα σχόλια των υπουργών στη συνεδρίαση έδειξαν πως η Ε.Ε. εξακολουθεί να στερείται ενότητας. Όπως είπε, πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων η Πολωνία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Εσθονία, η Δανία και η Φινλανδία τάχθηκαν με σαφήνεια υπέρ της απαγόρευσης και της πληρωμής σε ευρώ με άνοιγμα λογαριασμού σε ρωσική τράπεζα. Αρκετοί, όμως, ήταν οι υπουργοί που προτίμησαν να μην σχολιάσουν το ζήτημα. Άλλοι, όπως η Ιταλία και η Αυστρία, τόνισαν τις ανησυχίες τους σχετικά με τον κίνδυνο πιθανών διαταραχών του εφοδιασμού της οικονομίας με φυσικό αέριο.
Το ενδεχόμενο διακοπής τροφοδοσίας είναι πλέον τόσο σοβαρό, που οι χώρες της Ευρώπης συζητούν ήδη τα έκτακτα μέτρα που θα εφαρμόσουν, εάν κλείσει τη στρόφιγγα ο Πούτιν. Η Σίμσον ανέφερε ότι η ΕΕ θα εργασθεί για την επικαιροποίηση των σχεδίων ετοιμότητας για την τροφοδοσία με φυσικό αέριο αέριο και θα εξετάσει τον συντονισμό σε υψηλό πολιτικό επίπεδο των μέτρων που αποσκοπούν σε περιορισμό της ζήτησης.
Πάντως, οι οικονομικοί αναλυτές τονίζουν ότι το σενάριο της διακοπής τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο θα είχε πολύ σοβαρές συνέπειες όχι μόνο σε ευρωπαϊκό, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ντόμινο θα λειτουργούσε ως εξής, όπως ανέφερε σε πρόσφατο δημοσίευμα ο Ecoonomist: Εάν μια μεγάλη οικονομία, όπως η Γερμανία, αποκοπεί, οι αγορές φυσικού αερίου θα τρελαθούν. Οι ευρωπαϊκές τιμές είναι ήδη έξι φορές υψηλότερες από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Θα εκτοξεύονταν σε νέες κορυφές, προσελκύοντας περισσότερο LNG από τον υπόλοιπο κόσμο και προκαλώντας αύξηση των τιμών αλλού με τη σειρά τους. Ο Τζακ Σαρπς του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης εκτιμά ότι το πλήρες κλείσιμο του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μπορεί κάλλιστα να προκαλέσει παγκόσμια ύφεση.
Αύριο το σχέδιο για εμπάργκο στο πετρέλαιο
Με πολλές δυσκολίες, εν τω μεταξύ, η Ευρώπη προχωρά στην κατεύθυνση της σταδιακής επιβολής, έως το τέλος του χρόνου, εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, από το οποίο η Ρωσία αντλεί τετραπλάσια έσοδα σε σχέση με το φυσικό αέριο και αποτελεί τη βασική πηγή χρηματοδότησης της στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία. Αύριο θα παρουσιασθεί στους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών μελών το σχέδιο της Κομισιόν.
Η Κομισιόν ενδέχεται να εξαιρέσει την Ουγγαρία και τη Σλοβακία από την εφαρμογή του εμπάργκο, καθώς έχουν υψηλή εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και απείλησαν με βέτο. Για να διατηρήσει ενωμένο το ευρωπαϊκό μπλοκ, η Επιτροπή ενδέχεται να προσφέρει στη Σλοβακία και την Ουγγαρία «εξαίρεση ή μια μακρά μεταβατική περίοδο», δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος. Το εμπάργκο πετρελαίου θα εφαρμοσθεί σταδιακά ούτως ή άλλως, δηλαδή θα τεθεί σε πλήρη ισχύ μόνο από τις αρχές του επόμενου έτους.
Σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν πληρώσει στη Ρωσία για εισαγωγές πετρελαίου σχεδόν 20 δισ. ευρώ από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν ο Πούτιν διέταξε την εισβολή στην Ουκρανία. Η Ε.Ε. εξαρτάται από τη Ρωσία για το 26% των εισαγωγών πετρελαίου της, αλλά αυτή η εξάρτηση ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών.
Η Γερμανία, ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ, ανέφερε τις τελευταίες ημέρες ότι θα μπορούσε να διαχειριστεί ένα εμπάργκο πετρελαίου, έχοντας αρχικά αντισταθεί υπό τον φόβο του οικονομικού κόστους. Με 555.000 βαρέλια την ημέρα, η Γερμανία εισήγαγε το 35% του αργού πετρελαίου της από τη Ρωσία το 2021, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες το μείωσε στο 12%. Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ διαβεβαίωσε ότι το Βερολίνο τάσσεται υπέρ της επιβολής εμπάργκο από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πετρέλαιο το οποίο εξάγει η Ρωσία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
