Ο φόβος για διολίσθηση της παγκόσμιας οικονομίας σε ύφεση επέστρεψε, εξαιτίας και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, εξανεμίζοντας όλη την αισιοδοξία που είχε δημιουργηθεί από την ισχυρή ανάκαμψη, μετά τη χαλάρωση της πανδημίας.
Ήδη κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες προετοιμάζονται αναλόγως, με τη Fed να δηλώνει έτοιμη για πιο επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων και ταχύτερη μείωση του ισολογισμού της. Στην Ευρώπη η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, πλήττει καταναλωτές και βιομηχανία και στην Κίνα η εμφάνιση μίας ακόμη παραλλαγή της μετάλλαξης Όμικρον οδηγεί σε lockdown και πλήγμα στην οικονομία.
Σύμφωνα, όμως, με τον Economist η πραγματική ευθύνη για τα προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας οφείλεται σε όσους χαράσσουν την οικονομική πολιτική. Όπως σημειώνει σε κύριο άρθρο του, «δουλειά της Fed είναι να μην… αφήνει το μπολ με το ποτό στη διάθεση όλων μόλις ξεκινήσει το πάρτι, αλλά το έπραξε. Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης άφησαν τις οικονομίες τους να έχουν τεράστια εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ η Κίνα θα μπορούσε πολύ εύκολα να προβλέψει ότι θα έρχονταν ένα νέο κύμα της πανδημίας. Τα οικονομικά προβλήματα συχνά χτυπούν σαν κεραυνός εν αιθρία, όμως ο σημερινός φόβος της ύφεσης ήταν δυνατόν να αποφευχθεί».
Ο Economist τονίζει ότι αρκετές οικονομίες θα μπορούσαν ακόμη και να διολισθήσουν ύφεση, αν και σε διαφορετικούς χρόνους ανάλογα με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν.
Η οικονομία των ΗΠΑ υπερθερμαίνεται. Ο πληθωρισμός έχει φθάσει στο 7,9% και τα ωρομίσθια είναι 5,6% υψηλότερα από ό,τι ήταν πριν από ένα χρόνο. Η Αμερική έχει σχεδόν διπλάσιες κενές θέσεις εργασίας σε σχέση με τους άνεργους εργαζόμενους - η υψηλότερη αναλογία των τελευταίων 70 ετών. Για μεγάλο μέρος του 2021 οι κεντρικοί τραπεζίτες ήλπιζαν ότι οι Αμερικανοί που εγκατέλειψαν το εργατικό δυναμικό μετά το χτύπημα της πανδημίας θα επέστρεφαν, συμβάλλοντας σε μια πιο ισορροπημένη πορεία για την αγορά εργασίας. Έως ένα βαθμό αυτό έχει συμβεί, αλλά το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι ταυτόχρονα υπάρχει ισχυρότερη των εκτιμήσεων αύξηση των μισθών.
Ως εκ τούτου η Fed έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο την αύξηση του πληθωρισμού αλλά και των μισθών, ούτως ώστε ο δείκτης τιμών καταναλωτή να υποχωρήσει στο 2%.
Όλα δείχνουν ότι θα προχωρήσει σε έναν κύκλο αύξησης επιτοκίων, με στόχο αυτά να φθάσουν στο 3% έως το 2023, ενώ παράλληλα προχωρά σε ένα πρόγραμμα συρρίκνωσης του ισολογισμού της, ο οποίος έχει φθάσει στα 8,5 τρισ. δολάρια, αρχής γενομένης από τον Μάιο. Βέβαια όταν η νομισματική πολιτική γίνεται πιο «σφιχτή», αυτό αποτελεί κίνδυνο για την ανάπτυξη. Βάσει των ιστορικών δεδομένων η Fed δεν έχει κατορθώσει να τιθασεύσει την αγορά εργασίας χωρίς να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση παρά μόνο τρεις φορές στην ιστορία της. Και ποτέ δεν το έχει επιτύχει ενώ ταυτόχρονα είχε κηρύξει πόλεμο και στον υψηλό πληθωρισμό.
Οι επενδυτές στις αγορές ομολόγων στοιχηματίζουν ότι σε δύο χρόνια η Fed θα πρέπει να μειώσει και πάλι τα επιτόκια καθώς η οικονομία εξασθενεί. Δεδομένου του ιστορικού, μια ύφεση μέσα στα επόμενα δύο χρόνια μοιάζει πιθανή.
Η Ευρώπη έχει επίσης πρόβλημα πληθωρισμού, αλλά μέχρι στιγμής προκαλείται περισσότερο από την ακριβή εισαγόμενη ενέργεια και τα τρόφιμα παρά από την υπερθέρμανση. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι δυτικές κυρώσεις απειλούν τον ενεργειακό εφοδιασμό της ηπείρου. Οι τιμές του φυσικού αερίου για τον επόμενο χειμώνα είναι πέντε φορές υψηλότερες από ό,τι στην Αμερική και οι δαπάνες για την ενέργεια των νοικοκυριών είναι σχεδόν διπλάσιες ως ποσοστό του ΑΕΠ (εν μέρει επειδή η Ευρώπη είναι φτωχότερη). Καθώς οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί, η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει καταρρεύσει.
Η οικονομία της ευρωζώνης θα εξακολουθήσει πιθανότατα να αναπτύσσεται το 2022 στο σύνολό της. Αλλά φαίνεται εύθραυστη. Εάν η Ευρώπη σταματήσει να εισάγει ρωσικό φυσικό αέριο -είτε επειδή το επιλέγει η ίδια είτε επειδή το Κρεμλίνο αποφασίζει να διακόψει την προμήθεια- ο κίνδυνος ύφεσης θα αυξηθεί.
Η απειλή για την παγκόσμια ανάπτυξη από το ξέσπασμα ενός νέου κύκλου της πανδημίας στην Κίνα είναι πιο σοβαρή και άμεση. Η Κίνα ανέφερε πάνω από 20.000 νέα κρούσματα του ιού στις 6 Απριλίου. Επειδή η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να εξαλείψει τον ιό τα 26 εκατ. κάτοικοι της Σαγκάης, καθώς και οι κάτοικοι άλλων μεγάλων πόλεων με κρούσματα, βρίσκονται υπό αποκλεισμό. Εάν η προηγούμενη σχέση μεταξύ των αποκλεισμών και του ΑΕΠ διατηρηθεί, η παραγωγή της Κίνας σε πραγματικό χρόνο θα είναι 7,1% χαμηλότερη από ό,τι σε έναν κόσμο χωρίς περιορισμούς, σύμφωνα με την Goldman Sachs.
Τα lockdown θα διαταράξουν, επίσης, το παγκόσμιο εμπόριο, το οποίο εξακολουθεί να παλεύει με τα προβλήματα από τα προηγούμενα στάδια της πανδημίας. Η Σαγκάη είναι το πιο πρόσφατο παγκόσμιο λιμάνι που βλέπει εκατοντάδες πλοία να παραμένουν στα ανοικτά, περιμένοντας να φορτώσουν ή να ξεφορτώσουν.
Ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, προέτρεψε τους αξιωματούχους να μειώσουν το κόστος των περιορισμών της. Αλλά αν ανοίξει πολύ σύντομα, η ηπειρωτική Κίνα θα δει ένα κύμα μόλυνσης και θανάτων όπως αυτό που πρόσφατα ταλαιπώρησε το Χονγκ Κονγκ. Αυτό θα τρομάξει τους καταναλωτές και θα αποτελέσει από μόνο του πηγή οικονομικής διαταραχής. Μέχρι η Κίνα να εμβολιάσει τους ηλικιωμένους της σε επαρκή αριθμό χρησιμοποιώντας τα πιο αποτελεσματικά εμβόλια, τα lockdown θα είναι ένα μόνιμο χαρακτηριστικό της οικονομίας της και μια πηγή παγκόσμιας αστάθειας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
