«Δεν αναμένουμε στροφή 180 μοιρών από τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ», δηλώνει ο Χουμπέρτους Μπαρντ από το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας IW της Κολωνίας. Ο γερμανός ειδικός εκτιμά ότι ο Τζο Μπάιντεν θα σεβαστεί διεθνείς κανόνες, θα απειλεί λιγότερο και θα είναι πιο αξιόπιστος εταίρος από τον προκάτοχό του. Ο Χουμπέρτους Μπαρντ θεωρεί ωστόσο ότι ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου δεν θα αλλάξει και πολλά στην εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ. Και πράγματι στον προεκλογικό αγώνα ο Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε μεν καταστροφικούς τους εμπορικούς πολέμους του Τραμπ, δεν δεσμεύθηκε ωστόσο ότι θα καταργήσει τους δασμούς που επέβαλε ο προκάτοχός του στις εισαγωγές διαφόρων προϊόντων.
Για τη γερμανική οικονομία η επιβολή δασμών σε ατσάλι και αλουμίνιο από τον πρόεδρο Τραμπ το καλοκαίρι του 2018 ήταν αδιαμφισβήτητα ένα σοκ. Το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος επικαλέστηκε την εθνική ασφάλεια για το μέτρο εξόργισε πολλούς στη Γερμανία, μιας και οι ΗΠΑ είναι μια από τις σημαντικότερες αγορές προϊόντων Made in Germany. Η επιβολή δασμών πλήττει ιδιαίτερα μια οικονομία που εξαρτάται από τις εξαγωγές όπως η γερμανική.
Προτεραιότητα στην εμπορική πολιτική του προέδρου Μπάιντεν θα έχει τουλάχιστον την πρώτη περίοδο όχι τόσο η ΕΕ, αλλά η Κίνα. Με καμία άλλη χώρα ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είχε τόσο έντονες συγκρούσεις. Σε αυτό τον τομέα ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να λάβει άμεσα αποφάσεις, όπως για παράδειγμα στην αντιμετώπιση της Huawei ή την περίπτωση της εφαρμογής TikTok, τις οποίες ο πρόεδρος Τραμπ είχε βάλει στη μαύρη λίστα.
Ο Μπάιντεν δεν θα καταργήσει άμεσα εμπορικούς δασμούς
Το μόνο που έχει κάνει μέχρι στιγμής ο Τζο Μπάιντεν ήταν να ανακοινώσει πως θα επανεξετάσει τους ισχύοντες δασμούς. Ο Ομοσπονδιακός Σύνδεσμος της Γερμανικής Βιομηχανίας διατηρεί επιφυλάξεις αν ο πρόεδρος Μπάιντεν προχωρήσει άμεσα σε κατάργηση δασμών. Βελτίωση αναμένεται τουλάχιστον στις σχέσεις ΗΠΑ και Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), τον μηχανισμό διατησίας του οποίου έχει μπλοκάρει η κυβέρνηση Τραμπ.
Στον ΠΟΕ σημειωτέον έχουν προσφύγει εδώ και 15 χρόνια ΗΠΑ και ΕΕ αλληλοκατηγορούμενες για παράνομες επιδοτήσεις των αεροναυπηγικών κολοσσών Airbus και Boeing. Η διαιτησία του WTO διαπίστωσε ότι και οι δύο πλευρές είχαν ενισχύσει παράνομα τις εταιρίες τους και είχε εγκρίνει την επιβολή εκατέρωθεν δασμών ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων. Παρά τις μακρές διαπραγματεύσεις ωστόσο τίποτα δεν δείχνει ότι η διένεξη μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ οδεύει προς εκτόνωση. Αρχές Ιανουαρίου η Ουάσιγκτον έριξε λάδι στη φωτιά επιβάλλοντας νέους δασμούς σε γερμανικά και γαλλικά προϊόντα.
ΗΠΑ και ΕΕ βρίσκονται ωστόσο εν μέσω και μιας άλλη σημαντικής διένεξης, με την οποία πρέπει να ασχοληθεί το συντομότερο ο επόμενος πρόεδρος. Πρόκειται για τα γαλλικά σχέδια επιβολής φόρων σε διαδικτυακούς κολοσσούς, όπως η μητρική της Google, Alphabet και η Facebook, αλλά και η πρόθεση της Κομισιόν να επιβάλει νέους κανόνες σε ψηφιακές υπηρεσίες και διαδικτυακές πλατφόρμες από τις ΗΠΑ.
Πιθανές αλλαγές στην πολιτική για το κλίμα
Στους τομείς, στους οποίους υπάρχουν βάσιμες ελπίδες για μια γρήγορη στροφή του Τζο Μπάιντεν, ανήκει σύμφωνα με ειδικούς η περιβαλλοντική και κλιματική πολιτική. Ένα από τα πρώτα μέτρα της νέας αμερικανικής κυβέρνησης θα μπορούσε να είναι η κατάργηση των χαλαρότερων κανόνων εκπομπών ρύπων που αποφάσισε ο πρόεδρος Τραμπ. Η απόφαση αυτή θα αφορούσε σε σημαντικό βαθμό γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Volkswagen, η Daimler ή η BMW. Μια πιο φιλική πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στο περιβάλλον θα έβαζε φραγμούς και σε εταιρίες εξόρυξης πετρελαίου και αερίου. Ας μη ξεχνάμε ότι ο Τζο Μπάιντεν είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα προωθήσει τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, κάτι που συμφέρει γερμανικές εταιρείς όπως η Siemens.
Η προοπτική γενναίων επενδύσεων της αμερικανικής κυβέρνησης στη βελτίωση των υποδομών κατά τη διάρκεια της προεδρίας Μπάιντεν προκαλεί φανερή ικανοποίηση στον απερχόμενο επικεφαλής της Siemens Τζο Κέζερ, ο οποίος δήλωνε το Νοέμβριο στο Bloomberg ότι «δημιουργούνται πολλές μεγάλες ευκαιρίες στις ΗΠΑ». Ήδη τον επόμενο μήνα ο Τζο Μπάιντεν αναμένεται να παρουσιάσει συγκεκριμένο οδικό χάρτη για ένα ευρύ επενδυτικό πρόγραμμα. Όπως τόνισε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος ζητούμενο είναι «να επενδύσουμε έξυπνα και θαρραλέα», διότι από αυτό θα εξαρτηθεί αν η ΗΠΑ αναλάβουν και πάλι ηγετικό ρόλο στη διεθνή σκηνή ή όχι.