Μετά από ένα εξαιρετικά δύσκολο α’ εξάμηνο όλα δείχνουν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία ετοιμάζεται να ανακάμψει στο γ’ τρίμηνο του 2020, αλλά την ίδια ώρα η επιστροφή της ύπαρξης μεγάλου αριθμού νέων κρουσμάτων σε κάποιες χώρες, μοιάζει να απειλεί τη δυναμική της ανάκαμψης αυτής.
Χώρες όπως η Ισπανία και σε μικρότερο βαθμό Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία, ήτοι οι τέσσερις κορυφαίες οικονομίες της ευρωζώνης, βρίσκονται αντιμέτωπες με αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού, ενώ ορισμένα μακροοικονομικά δεδομένα «δείχνουν» ότι η ανάκαμψη έχει χάσει την αρχική ορμή της.
Σύμφωνα με την Capital Economics η οικονομία της ευρωζώνης θα σημειώσει ρυθμό ανάπτυξης 8,6% στο γ’ τρίμηνο του 2020, ο οποίος είναι εντυπωσιακός μεν αλλά όχι αρκετός για να «καλύψει» τη συρρίκνωση κατά 12,1% στο β’ τρίμηνο, η οποία ακολούθησε αποδυνάμωση 3,6% στο αμέσως προηγούμενο.
Την ίδια ώρα οι δείκτες που καταγράφουν τις εκτιμήσεις καταναλωτών και επιχειρήσεων (sentiment index), αλλά και δεδομένα όπως οι μετακινήσεις και οι κρατήσεις σε εστιατόρια αποδεικνύουν ότι η ανάκαμψη μπορεί να συνεχίστηκε το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου αλλά με πιο περιορισμένη δυναμική σε σύγκριση με Μάιο και Ιούνιο, δηλαδή τους δύο πρώτους μήνες μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων που είχαν επιβληθεί.
Και οι δύο παραπάνω τύποι «μέτρησης» αν και θεωρούνται λιγότερο περιεκτικοί και αξιόπιστοι σε σύγκριση με τα επίσημα δεδομένα παρακολουθούνται στενά από τους ειδικούς, καθώς αποτελούν «οιωνούς» για τις τάσεις που θα επικρατήσουν σε μία οικονομία.
«Το βασικό τεστ για το κατά πόσο θα επιτευχθεί ανάκαμψη σχήματος «V» το πιθανότερο είναι ότι θα γίνει με την επανεκκίνηση των σχολείων, καθώς οδηγεί σε αύξηση της δραστηριότητας. Ταυτόχρονα, όμως, μπορεί να οδηγήσει και σε επιβολή νέων μέτρων περιορισμού, κυρίως σε τοπικό επίπεδο», υποστηρίζει, μιλώντας στους «Financial Times» ο Marchel Alexandrovich, οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Jefferies.
Ισπανία
Το επίκεντρο της ύφεσης της Ευρώπης είναι η Ισπανία, στην οποία έχει καταγραφεί η μεγαλύτερη αύξηση των νέων κρουσμάτων. Οι δείκτες «συναισθημάτων» και τα δεδομένα υψηλής συχνότητας υποδηλώνουν ότι αυτή η εξέλιξη επηρεάζει όλο και περισσότερο την οικονομία της χώρας. Ο αριθμός των επιβατών σε ταξιδιωτικούς «κόμβους» όπως αεροδρόμια, σταθμοί τρένων και λεωφορείων, έχει μειωθεί τις τελευταίες εβδομάδες, σύμφωνα με τα δεδομένα κινητής τηλεφωνίας που παρακολουθεί η Google.
Οι επισκέψεις σε καταστήματα λιανικής και ψυχαγωγίας, εστιατόρια και μπαρ σημείωσαν άνοδο την εβδομάδα την εβδομάδα στα μέσα Αυγούστου. Τα εισιτήρια των κινηματογράφων μειώνονται με γεωμετρική πρόοδο κάθε εβδομάδα, ενώ σαφώς ο τουρισμός βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η Ισπανία πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας βρίσκονταν μεταξύ των χωρών που σημείωναν εντυπωσιακή ανάπτυξη, αλλά η επιβολή περιοριστικών μέτρων και το πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας ανέκοψαν απότομα αυτήν την πορεία.
Η Nicola Nobile, οικονομολόγος της Oxford Economics, εκτιμά ότι οι πρόσφατοι περιορισμοί που επιβλήθηκαν στην Ισπανία σε μια προσπάθεια να επιβραδυνθεί η εξάπλωση του ιού είχαν ως αποτέλεσμα να τίθεται υπό εξέταση το κατά πόσο θα ήταν συνετό να υπάρξει υποβάθμιση της εκτίμησης για την ανάπτυξη στο γ’ τρίμηνο.
Γαλλία
Αν και το επιχειρηματικό κλίμα και οι εναλλακτικοί δείκτες δείχνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα αποδεικνύεται πιο ανθεκτική μέχρι τώρα στη Γαλλία παρά την αύξηση των νέων κρουσμάτων, υπάρχουν ορισμένοι δείκτες οι οποίοι υποδηλώνουν ότι η ανάκαμψη μπορεί να είναι εύθραυστη. Ο δείκτης κινητικότητας παρέμεινε σε ανοδική πορεία και τον Αύγουστο, αλλά οι Γάλλοι μείωσαν τις «εξόδους» για κάποιες μορφές διασκέδασης, όπως ο κινηματογράφος.
Η Jessica Hinds, οικονομολόγος στην Capital Economics, δήλωσε ότι η ανάκαμψη της Γαλλίας ήταν πιθανό να ξεπεράσει αυτήν της Ισπανίας, καθώς η χώρα εξαρτάται λιγότερο από τον τουρισμό, έχει μεγαλύτερο τομέα Τεχνολογίας Πληροφορικής και τραπεζών, στους οποίους η εξ αποστάσεως εργασία είναι πιο κοινή και έχουν επωφεληθεί από μια πιο γενναιόδωρη κρατική υποστήριξη. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι υπάρχει ο κίνδυνος η γαλλική οικονομία να παραμείνει σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που βρίσκονταν πριν την πανδημία. «Ο δρόμος της Γαλλίας για επιστροφή στα επίπεδα πριν από την κρίση θα είναι μακρύς και η παραγωγή θα παραμείνει σε χαμηλότερο σημείο από αυτό που βρίσκονταν πριν από την πανδημία έως και το τέλος του 2022», όπως εκτίμησε.
Ιταλία και Γερμανία
Η Ιταλία και η Γερμανία έχουν καταγράψει πολύ μικρότερους αριθμούς νέων μολύνσεων από τη Γαλλία και την Ισπανία και τα εναλλακτικά δεδομένα και δείκτες «συναισθήματος» διατηρήθηκαν σταθερά ή βελτιώθηκαν τον Αύγουστο. Όμως, από πολλές απόψεις, η εμπειρία της οικονομικής ανάκαμψης διαφέρει. Η γερμανική παραγωγή μειώθηκε λιγότερο από ό, τι σε άλλες μεγάλες οικονομίες και σε πολλές περιοχές η δραστηριότητα έχει επιστρέψει στα κανονικά επίπεδα.
Από τα τέλη Αυγούστου, ο δείκτης διανυθέντων χιλιομέτρων από τα φορτηγά των γερμανικών βιομηχανιών επέστρεψε στα επίπεδα πριν από την κρίση και οι κρατήσεις γερμανικών εστιατορίων αυξήθηκαν την περασμένη χρονιά. «Η Γερμανία φαίνεται να είναι η πιο μπροστά από άλλες χώρες σε ό,τι αφορά τα δεδομένα της μεταφορικής δραστηριότητας», δήλωσε ο Carsten Brzeski, επικεφαλής οικονομολόγος της ING Research.
Όμως, η Ιταλία καλείται να ανακάμψει από μία ύφεση η οποία έχει σχεδόν σβήσει δύο δεκαετίες ανάπτυξης και παράλληλα έχει οδηγήσει σε νέα διόγκωση του δημόσιου χρέους.
Γερμανία και Ιταλία αποτελούν ένα από τα πιο κλασσικά παραδείγματα για τη διαίρεση Βορρά - Νότου που μαστίζει την ευρωπαϊκή οικονομία, ακόμη και πριν από την εμφάνιση της πανδημίας, η οποία θα επιδεινωθεί καθώς η ανάκαμψη θα είναι δύο ταχυτήτων, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.
«Η πορεία μετά την αρχική ανάκαμψη θα είναι πολύ πιο άνιση», εκτιμά ο Brzeski και δηλώνει ότι αυτή η εικόνα θα διατηρεί έως και το 2021, με μοναδική ελπίδα το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ να τεθεί σε λειτουργία και να βοηθήσει ώστε να υπάρξει μείωση αυτού του χάσματος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
