Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναβάλλει την υπογραφή της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις χώρες της Mercosur – Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη και Παραγουάη – μέχρι τον Ιανουάριο, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ.
Νέα ημερομηνία για την υπογραφή της συμφωνίας αναμένεται να οριστεί εντός του πρώτου εξαμήνου του Ιανουαρίου, όπως ανακοινώθηκε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε στόχο να υπογραφεί η συνθήκη κατά τη σύνοδο της Mercosur στη Βραζιλία. Ωστόσο, απαιτούνταν έγκριση από ενισχυμένη πλειοψηφία κρατών μελών στις Βρυξέλλες.
Παρά τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από χώρες όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Δανία, η Σουηδία και η Φινλανδία, η έντονη αντίθεση της Γαλλίας και επιφυλάξεις από Ιταλία και άλλα κράτη μέλη οδήγησαν στην αναβολή της συμφωνίας.
Την Τετάρτη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και διαπραγματευτές του Συμβουλίου κατέληξαν ανεπίσημα σε μέτρα προστασίας για τους αγρότες, τα οποία θα τεθούν σε ισχύ με την εφαρμογή της συμφωνίας.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις των ευρωπαίων αγροτών παραμένουν έντονες. Την Πέμπτη, περίπου χίλια οχήματα και έως 10.000 αγρότες διαδήλωσαν στις Βρυξέλλες κατά της συμφωνίας, λίγα μέτρα από το Κτίριο Europa, όπου συνεδρίαζαν οι ηγέτες της ΕΕ.
Έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σημειώθηκαν επεισόδια με φωτιές, πυροτεχνήματα και ρίψεις αντικειμένων προς την αστυνομία, η οποία απάντησε με δακρυγόνα και εκτοξευτήρες νερού.
Παρόμοιες διαμαρτυρίες καταγράφηκαν και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Στρασβούργο, το αεροδρόμιο της Λιέγης, καθώς και σε Ισπανία, Πολωνία και Βουλγαρία.
Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ΕΕ-Mercosur αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης από το 1999, με κατ’ αρχήν συμφωνία το 2019, αλλά δεν έχει επικυρωθεί λόγω περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών ανησυχιών.
Τον Δεκέμβριο 2024 σημειώθηκε πρόοδος, με την υιοθέτηση της μεγαλύτερης εμπορικής συμφωνίας που έχει συνάψει η ΕΕ. Απαιτείται πλέον επικύρωση από ενισχυμένη πλειοψηφία κυβερνήσεων της ΕΕ, δηλαδή τουλάχιστον 15 από τα 27 κράτη μέλη που να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει δώσει ακόμη την τελική του έγκριση.
Η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία της μεγαλύτερης περιοχής ελεύθερου εμπορίου παγκοσμίως. Σύμφωνα με τη DG TRADE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Mercosur σε αγαθά, με εξαγωγές 57 δισ. ευρώ το 2024, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών ανήλθαν σε 29 δισ. δολάρια το 2023.
Με την υπογραφή, θα επιτραπεί στην ΕΕ να εξάγει περισσότερα οχήματα, μηχανές, κρασιά και οινοπνευματώδη στη Λατινική Αμερική, ενώ θα διευκολυνθεί η είσοδος νοτιοαμερικανικών προϊόντων όπως μοσχαρίσιο κρέας, ζάχαρη, ρύζι, μέλι και σόγια στην ευρωπαϊκή αγορά.
Οι Βρυξέλλες έχουν τονίσει πως η έγκαιρη υπογραφή είναι κρίσιμη για την αξιοπιστία της ΕΕ και τη διατήρηση καλών σχέσεων με τους λατινοαμερικανούς εταίρους. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, είχε προειδοποιήσει πως αν δεν ολοκληρωθεί τώρα η συμφωνία, δεν θα υπογραφεί κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Παρ’ όλα αυτά, ο Λούλα εμφανίστηκε διαλλακτικός, μετά από επικοινωνία με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, η οποία ζήτησε παράταση για να καμφθούν οι αντιδράσεις των Ιταλών αγροτών και διαβεβαίωσε πως η Ρώμη είναι έτοιμη να υπογράψει.
Για να κατευναστούν οι αντιδράσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν σε διμερή μέτρα προστασίας, που προβλέπουν δυνατότητα αναστολής προτιμησιακών δασμών σε ευαίσθητα αγροτικά προϊόντα, αυστηρότερα όρια και διαρκή παρακολούθηση της αγοράς από την Κομισιόν.
Ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Γκάμπριελ Μάτο, τόνισε πως η συμφωνία Mercosur μπορεί να προχωρήσει χωρίς να μείνουν απροστάτευτοι οι αγρότες, χάρη σε έναν ισχυρό και γρήγορο μηχανισμό προστασίας.