Η Κύπρος και ο Λίβανος υπέγραψαν σήμερα τη Συμφωνία Οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) των δύο χωρών, ανοίγοντας τον δρόμο για ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παράλληλα, οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην προώθηση της διερεύνησης ηλεκτρικής διασύνδεσης με τη δημιουργία τεχνικών ομάδων και διενέργεια μελέτης βιωσιμότητας.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, χαρακτήρισε τη συμφωνία «ορόσημο στρατηγικής σημασίας», επισημαίνοντας πως επισφραγίζει το υψηλό επίπεδο των σχέσεων των δύο χωρών.
Η υπογραφή πραγματοποιήθηκε στη Βηρυτό, παρουσία του Προέδρου του Λιβάνου, Ζοζέφ Αούν, και του Υπουργού Μεταφορών και Δημοσίων Έργων του Λιβάνου, Φαγιέζ Ρασάμνι.
Στις δηλώσεις του, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε ότι η συμφωνία στέλνει ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα: «Κύπρος και Λίβανος, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας, συνεχίζουν να επενδύουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της περιφερειακής σταθερότητας».
Υπογράμμισε επίσης ότι η συμφωνία κλείνει μια εκκρεμότητα πολλών ετών και δημιουργεί νέες προοπτικές για το μέλλον.
Ο Κύπριος Πρόεδρος ευχαρίστησε τους διαπραγματευτές των δύο χωρών για την άοκνη και μεθοδική εργασία τους, αναγνωρίζοντας τη συμβολή τόσο της πολιτικής ηγεσίας όσο και των τεχνικών ομάδων στην επίτευξη της συμφωνίας.
Η υπογραφή της Συμφωνίας Οριοθέτησης ΑΟΖ έρχεται να επιλύσει μια εκκρεμότητα σχεδόν είκοσι ετών. Η συμφωνία βασίζεται στη Μέση Γραμμή, που αποτελεί διαχρονική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η αρχική συμφωνία είχε υπογραφεί το 2007, αλλά δεν είχε επικυρωθεί από τον Λίβανο λόγω εσωτερικών ζητημάτων.
Μετά από σειρά διαπραγματεύσεων και εξελίξεις στην περιοχή, όπως η επίλυση της διαφοράς Λιβάνου–Ισραήλ το 2022, οι συνομιλίες αναθερμάνθηκαν και κατέληξαν σε αναθεωρημένο κείμενο το φθινόπωρο του 2025. Η Τουρκία είχε εκφράσει αντιδράσεις κατά της συμφωνίας, ωστόσο οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν με επιτυχία.
Σύμφωνα με πηγές από την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η συμφωνία ενισχύει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην ΑΟΖ της, ενδυναμώνει το πλαίσιο ενεργειακής ασφάλειας και λειτουργεί ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή.
Η συμφωνία ενισχύει τις προοπτικές συνεργασίας στους τομείς της Ενέργειας και των Υποδομών, προσφέροντας νομική και οικονομική ασφάλεια σε δυνητικούς επενδυτές. Παράλληλα, δημιουργεί τις βάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη ενεργειακών προγραμμάτων και ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι τέτοιου είδους συμφωνίες αποτελούν στρατηγικό θεμέλιο περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας, ειδικά σε μια περιοχή με αυξημένες προκλήσεις.
Κύπρος και Λίβανος έχουν ήδη απευθύνει κοινό αίτημα προς την Παγκόσμια Τράπεζα για εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών. Το έργο αυτό εκτιμάται ότι θα ενισχύσει περαιτέρω τη συνεργασία και θα προσφέρει εναλλακτικές λύσεις ενεργειακής τροφοδοσίας για την Ευρώπη.
Πέραν των ενεργειακών θεμάτων, συζητήθηκαν και οι σχέσεις Λιβάνου–ΕΕ, με την Κύπρο να δηλώνει τη στήριξή της στις ευρωπαϊκές προοπτικές του Λιβάνου.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε την πρόθεση της Κύπρου να λειτουργήσει ως δίαυλος επικοινωνίας και ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ Λιβάνου και Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικά ενόψει της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο.
Κλείνοντας, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας υπογράμμισε ότι η φιλία των δύο χωρών είναι δυναμική και εξελισσόμενη, με τη σημερινή υπογραφή να αποτελεί νέο βήμα στη στρατηγική τους συνεργασία.