Σλοβενία: Νέο δημοψήφισμα για την υποβοηθούμενη αυτοκτονία

Οι πολίτες της Σλοβενίας προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για να αποφασίσουν σχετικά με την τύχη του νόμου που νομιμοποιεί την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, ο οποίος είχε εγκριθεί από το κοινοβούλιο τον Ιούλιο. Το δημοψήφισμα διεξάγεται έπειτα από πρωτοβουλία ομάδας πολιτών, που συγκέντρωσε τις απαραίτητες 40.000 υπογραφές, με τη στήριξη της καθολικής εκκλησίας και της συντηρητικής αντιπολίτευσης.

Ο νόμος προβλέπει το δικαίωμα σε διαυγείς ασθενείς με ανίατες παθήσεις και αφόρητους πόνους ή σε αβίωτη κατάσταση να τερματίζουν τη ζωή τους, εξαιρουμένων όσων πάσχουν από ψυχικές ασθένειες. Αντίθετα, η ευθανασία – δηλαδή ο θάνατος από ιατρό κατόπιν αιτήματος ασθενούς – δεν επιτρέπεται.

Η Σλοβενία επρόκειτο να γίνει μία από τις ευρωπαϊκές χώρες που επιτρέπουν την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, όπως η Ελβετία και η Αυστρία. Ωστόσο, οι αντιδράσεις οδήγησαν στη διενέργεια του σημερινού δημοψηφίσματος, με τους πολέμιους του νόμου να υποστηρίζουν ότι επιτρέπει «τη δηλητηρίαση αρρώστων και ηλικιωμένων».

Ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Γκολόμπ κάλεσε τους πολίτες να στηρίξουν τον νόμο, τονίζοντας πως «ο καθένας μας πρέπει να μπορεί να αποφασίσει ο ίδιος πώς θα βάλει τέλος στη ζωή του με αξιοπρέπεια». Από την άλλη πλευρά, η καθολική εκκλησία της Σλοβενίας επέκρινε το νομοθέτημα, θεωρώντας πως «αντίκειται προς το Ευαγγέλιο, τον νόμο της φύσης και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».

Το ερώτημα του δημοψηφίσματος είναι αν οι πολίτες υποστηρίζουν την εφαρμογή του νόμου για τον υποβοηθούμενο θάνατο, όπως εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο στις 24 Ιουλίου 2025. Για την ανάκληση του νόμου απαιτείται αρνητική ψήφος από πλειοψηφία που να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 20% του εκλογικού σώματος.

Σε περίπτωση που ο νόμος ανακληθεί, παραμένει η δυνατότητα νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας μετά από διάστημα 12 μηνών. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας Dnevnik, το 54,3% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της νομιμοποίησης του ιατρικώς υποβοηθούμενου θανάτου, το 30,6% εναντιώνεται και το 15% δηλώνει αναποφάσιστο.

Στην Ευρώπη, πέρα από την Ελβετία και την Αυστρία, η Ολλανδία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο επιτρέπουν επίσης την ευθανασία, ενώ στη Γαλλία εξετάζεται σχετικό νομοσχέδιο. Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος, εφόσον υπάρξει κοινοβουλευτικό αδιέξοδο.