ΟΗΕ: Το 2025 ίσως η δεύτερη ή τρίτη πιο ζεστή χρονιά στη Βραζιλία

Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (ΠΟΜ), η αύξηση των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών συνεχίστηκε και το 2025, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για την πορεία της κλιματικής αλλαγής. Παρά τις προκλήσεις, ο ΠΟΜ εκτιμά πως παραμένει «εφικτή» η επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, ενώ οι αρχηγοί κρατών συναντώνται στη Βραζιλία ενόψει της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30).

Στο τελευταίο ενημερωτικό δελτίο του οργανισμού, επισημαίνεται ότι η συσσώρευση θερμοκρασιών τοποθετεί το 2025 ως τη δεύτερη ή τρίτη πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί. Οι 11 τελευταίες χρονιές, από το 2015 έως το 2025, καταγράφονται μεμονωμένα ως οι πιο θερμές στην ιστορία των 176 ετών παρατηρήσεων, με τις τρεις τελευταίες να είναι οι θερμότερες που έχουν σημειωθεί.

Η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2025 ήταν υψηλότερη κατά 1,42°C σε σύγκριση με τον μέσο όρο της προβιομηχανικής εποχής, ενώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024 η αύξηση άγγιξε τα 1,55°C. Ο ΠΟΜ διευκρινίζει πως το φαινόμενο Ελ Νίνιο, που ενίσχυσε την κλιματική αλλαγή τα προηγούμενα χρόνια, έχει πλέον μετριαστεί, οδηγώντας σε πιο ουδέτερες συνθήκες.

Παράλληλα, οι συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου και η θερμότητα των ωκεανών συνέχισαν να αυξάνονται, σημειώνοντας επίπεδα ρεκόρ το 2024 και διατηρώντας αυτή την τάση και το 2025. Το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον επιβεβαίωσε ότι οι παγκόσμιες εκπομπές αυξήθηκαν κατά 2,3% το προηγούμενο έτος, κυρίως λόγω της ανόδου σε Ινδία, Κίνα, Ρωσία και Ινδονησία.

Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) έφτασαν τα 57,7 δισεκατομμύρια τόνους πέρυσι, με την ανάγκη για σημαντική μείωση ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Συμφωνίας του Παρισιού, σύμφωνα με το PNUE.

Προκλήσεις και Επείγουσα Δράση για το Κλίμα

Οι ηγέτες που συναντώνται στη Βραζιλία καλούνται να εξετάσουν άμεσα μέτρα για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, οι οποίοι στοχεύουν στον περιορισμό της αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω των 2°C, με προσπάθεια να συγκρατηθεί στον 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Η Σελέστ Σάουλο, γενική γραμματέας του ΠΟΜ, σημειώνει ότι «αυτό το πρωτοφανές κύμα καύσωνα, σε συνδυασμό με την αύξηση ρεκόρ των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου πέρυσι, δείχνει σαφέστατα ότι θα είναι πρακτικά αδύνατο να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5°C τα επόμενα χρόνια χωρίς να ξεπεράσουμε προσωρινά αυτόν τον στόχο». Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι «είναι ακόμα απόλυτα εφικτό και ουσιώδες να μειωθούν οι θερμοκρασίες στον 1,5°C μέχρι το τέλος του αιώνα».

Η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΠΟΜ, Κο Μπάρετ, τόνισε ότι η πορεία που θα ακολουθηθεί πρέπει να βασίζεται στην επιστήμη, να ενισχύεται από συνεργασία και να αποτιμάται από τις δράσεις που αναλαμβάνονται. Ο επικεφαλής των υπηρεσιών κλίματος του ΠΟΜ, Κρις Χιούιτ, προσθέτει ότι το πότε και για πόσο η υπερθέρμανση θα ξεπεράσει τον 1,5°C εξαρτάται από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στο άμεσο μέλλον, χαρακτηρίζοντας το θέμα ως μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις της COP30.

Παρά τις ανησυχητικές διαπιστώσεις, η έκθεση αναγνωρίζει πρόοδο στον τομέα της έγκαιρης προειδοποίησης, με τον αριθμό των χωρών που εφαρμόζουν συστήματα πολλαπλών κινδύνων να διπλασιάζεται από 56 σε 119 το 2024.

Διαχείριση Κινδύνων και Ελλείψεις Υποδομών

Ο ΠΟΜ επισημαίνει τον αυξανόμενο ρόλο των εθνικών μετεωρολογικών και υδρολογικών υπηρεσιών στα σχέδια κλιματικής δράσης, ιδίως σε τομείς όπως η γεωργία, το νερό, η υγεία και η ενέργεια. Ωστόσο, το 40% των χωρών εξακολουθεί να μην διαθέτει τέτοιες υπηρεσίες, γεγονός που απαιτεί «επείγοντα μέτρα» για την κάλυψη των κενών.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η συνεχής άνοδος της στάθμης της θάλασσας, ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης, της θερμικής διαστολής των ωκεανών και της τήξης των παγετώνων. Το 2025, η έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική μετά τον χειμερινό παγετό ήταν η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί, ενώ και στην Ανταρκτική παρέμεινε κάτω από τον μέσο όρο όλο το έτος.