Βροχή... τρισεκατομμυρίων διεθνώς για τη στήριξη των οικονομιών

Μια νέα οικονομική πραγματικότητα δημιουργεί η οικονομική κρίση της πανδημίας κορονοϊού, που «παγώνει» με πρωτοφανή τρόπο την οικονομική δραστηριότητα και υποχρεώνει τις κυβερνήσεις να θέσουν σε εφαρμογή τεράστια σχέδια στήριξης των οικονομιών με δημόσιο χρήμα, τα οποίο ξεπερνούν κατά πολύ ακόμη και τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν για τη μεγάλη κρίση του 2008 - 2009.

Σε εκτενή του ανάλυση, το Ινστιτούτο Bruegel καταγράφει τα μέτρα που έχουν λάβει μέχρι σήμερα αρκετές κυβερνήσεις, ξεχωρίζοντας τα μέτρα σε τρεις κατηγορίες, που, όπως σημειώνουν οι αναλυτές του είναι διακριτές και δεν είναι ορθό να αθροίζονται: άμεση δημοσιονομική δαπάνη, αναβολή πληρωμών (φόρων - εισφορών) και μέτρα ρευστότητας - παροχής κρατικών εγγυήσεων.

Τα στοιχεία που παραθέτει το Bruegel επιτρέπουν την εξαγωγή ενός βασικού συμπεράσματος: οι ανισορροπίες που υπάρχουν στις οικονομίες της Ευρώπης γίνονται δια γυμνού οφθαλμού εμφανείς, καθώς η Γερμανία, «ατμομηχανή» της ευρωπαϊκής οικονομίας με πανίσχυρο κρατικό προϋπολογισμό και χαμηλό χρέος προσφέρει με μεγάλη διαφορά την ισχυρότερη στήριξη στην οικονομία της, παρότι δεν είναι από τις χώρες που έχουν ως τώρα τα περισσότερα κρούσματα και θύματα από την πανδημία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ρευστότητα και οι εγγυήσεις που προσφέρει η Γερμανία για να στηρίξει τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους είναι σχεδόν τριπλάσιες, ως ποσοστό του ΑΕΠ, από το αντίστοιχο πρόγραμμα της Γαλλίας, δεύτερης μεγάλης δύναμης της Ευρώπης.

Αυτή η ανισορροπία στα μέτρα στήριξης από τις διάφορες κυβερνήσεις και η τεράστια διαφορά μεγέθους του γερμανικού προγράμματος από όλα τα υπόλοιπα γεννούν έντονο προβληματισμό στους οικονομικούς αναλυτές για το μέλλον της οικονομίας της ευρωζώνης, στο βαθμό που, μετά τη λήξη της πανδημίας, οι ήδη σοβαρές ανισορροπίες μεταξύ των οικονομιών θα έχουν διευρυνθεί ακόμη περισσότερο.

Για την Ελλάδα, το συμπέρασμα είναι ότι, παρότι η χώρα έχει ασθενή δημοσιονομική θέση και το υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη (ως ποσοστό του ΑΕΠ), το πρόγραμμα στήριξης που εφαρμόζεται είναι συγκρίσιμο με το αντίστοιχο της Ισπανίας, χώρας που πλήττεται έντονα από την πανδημία. Πρέπει να σημειωθεί ότι στους υπολογισμούς του Bruegel το δημοσιονομικό σκέλος των μέτρων (άμεσες δαπάνες και αναβαλλόμενες πληρωμές) υπολογίζεται σε 3,1%, ενώ η κυβέρνηση το υπολογίζει σε 3,5%. Επίσης, για τα μέτρα στήριξης το Bruegel υπολογίζεται μόνο τις εγγυήσεις για δάνεια ύψους 1 δισ. (0,5%) που είχαν αρχικά κατανεμηθεί από πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, αλλά με συμφωνία που έγινε με την Κομισιόν την Παρασκευή αποδεσμεύθηκε για την ίδιο σκοπό άλλο 1 δισ. ευρώ, που ανεβάζει το ποσοστό σε 1% του ΑΕΠ.

Τα προγράμματα των χωρών για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του κορονοϊού

Πηγή: Ινστιτούτο Bruegel

Αναλυτικά τα μέτρα 

Βέλγιο

Μέτρα που έχουν ανακοινωθεί έως τις 20 Μαρτίου 2020 

Συνολικά δημοσιονομικά μέτρα 7,5 δισ. ευρώ

• 1,5 δισ.: Η υπαγωγή σε προσωρινό καθεστώς ανεργίας γίνεται αυτόματη, διευρύνεται και ενισχύεται. Αυτός είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου οι εταιρείες μπορούν να ζητήσουν από το κράτος να πληρώσει ένα μέρος των μισθών των εργαζομένων τους όταν πρέπει προσωρινά να τους απολύσουν εξαιτίας δραματικών οικονομικών περιστάσεων - όπως και στην τρέχουσα κρίση. Δεν υπάρχει πλέον διάκριση μεταξύ της μερικής ανεργίας για οικονομικούς λόγους και της μερικής ανεργίας εξαιτίας μίας απρόβλεπτης σοβαρής καταστροφής. Οι εταιρείες μπορούν να έχουν αυτόματη πρόσβαση σε μερική ανεργία χωρίς να χρειάζεται να αποδείξουν την ανάγκη τους. Το ποσοστό αναφοράς, το οποίο είναι το ποσοστό του προηγούμενου μισθού του εργαζομένου που καλύπτεται από το κράτος, αυξάνεται από 65% σε 70%.
• 1,5 δισ. ευρώ: Οι αυτοαπασχολούμενοι που αναγκάστηκαν να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους με κυβερνητική εντολή είναι επιλέξιμοι για 1291,69 ευρώ μηνιαίως αν δεν έχουν οικογένεια και 1614,10 ευρώ το μήνα εάν έχουν.

Αναβαλλόμενες πληρωμές 4,5 δισ. ευρώ

• 4,5 δισ.: Αυτόματη παράταση της προθεσμίας πληρωμής φόρου εισοδήματος για ιδιώτες. Οι φορολογικές πληρωμές των εταιρειών μπορούν να αναβληθούν έως και 2 μήνες και οι ασφαλιστικές εισφορές μπορούν να αναβληθούν έως 2 εξάμηνα.

Σημείωση: Στο Βέλγιο υπάρχει επιμέρους λήψη μέτρων για τις τρεις περιοχές της χώρας (Βρυξέλλες, φλαμανδική κοινότητα, βελγική κοινότητα) συνολικού ύψους 1,763 δισ. ευρώ. 

Βρετανία

Μέτρα που έχουν ανακοινωθεί έως τις 26 Μαρτίου 2020 

Δημοσιονομικά μέτρα 30,5 δισ. στερλίνες

• 10,5 δισ.: Για καταβολή του 80% των μισθών των εργαζομένων που δεν μπορούν να εργαστούν λόγω της πανδημίας (μέχρι 2500 στερλίνες μηνιαίως)
• 5 δισ.: Για την παροχή οποιωνδήποτε επιπλέον πόρων που απαιτούνται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) και άλλες δημόσιες υπηρεσίες (COVID-19 Response Fund)
• 3,8 δισ.: Σε οικονομική ενίσχυση για επιχειρήσεις και ιδιώτες, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης της νόμιμης περίθαλψης (SSP)
• 2,2 δισ.: Για το πρόγραμμα επιχορηγήσεων για τις μικρές επιχειρήσεις
• 1,2 δισ. (εκτίμηση Bruegel): Για τα επιχειρηματικά επιτόκια επεκτάθηκε στους τομείς αναψυχής και φιλοξενίας και η έκπτωση αυξήθηκε σε 100% (έναντι 50% όπως είχε αρχικά προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2020). Οι επιχειρηματικές χρεώσεις είναι φόροι για την εμπορική ιδιοκτησία. Συνολικά περίπου 900.000 ακίνητα, ή το 45% όλων των ακινήτων στην Αγγλία, θα επωφεληθούν από την ανακούφιση των επιχειρηματικών επιτοκίων κατά 100% το 2020-21
• 0,08 δισεκατομμύρια (εκτίμηση Bruegel): Για την αύξηση των εκπτώσεων φόρου από 1.000 έως 5.000 στερλίνες για παμπ με φορολογητέα αξία άνω των 100.000 λιρών. 

Αναβαλλόμενες πληρωμές 30 δισ. στερλίνες

• 30 δισ.: Για αναβολή καταβολής φόρων 

Άλλα μέτρα στήριξης 331 δισ. στερλίνες

• 330 δισ.: Σε κρατικά και εγγυημένα δάνεια για επιχειρήσεις
• 1 δισ.: Για τη στήριξη δανείων προς ΜμΕ μέσω του Σχεδίου Δανείων Διακοπής Επιχειρήσεων

Γαλλία

Μέτρα που έχουν ανακοινωθεί έως τις 26 Μαρτίου 2020 

Δημοσιονομικά μέτρα 29,2 δισ. ευρώ 

• 2 δισ.: Για το εθνικό σύστημα υγείας
• 8,5 δισ.: Για στήριξη των εργαζομένων για 2 μήνες: Οι εταιρείες πληρώνουν τους εργαζόμενους το 70% του ακαθάριστου μισθού τους ή 100% για τους κατώτερους μισθούς, οπότε το κράτος τους επιστρέφει εξ ολοκλήρου για όλους τους μισθούς που πληρώθηκαν μέχρι 6.927 μηνιαίως (ακαθάριστο ποσό).
• 1 δισ.: Μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης, για τις μικρές επιχειρήσεις με έσοδα κάτω του 1 εκατ. ευρώ, οι οποίες έχουν χάσει 70% ή περισσότερο των εσόδων τους το Μάρτιο του 2020, σε σύγκριση με το Μάρτιο του 2019. Αναμένεται ανακοίνωση πρόσθετων μέτρων τον Απρίλιο
• 32 δισ.: Για αναβολή και ακύρωση φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, η οποία υπόκειται σε μεμονωμένη εξέταση περιπτώσεων. 
• 2 δισ.: Σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη στήριξη νεοσύστατων επιχειρήσεων. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει κονδύλιο ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο διαχειρίζεται η Bpifrance, ποσό 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ για την επιτάχυνση της επιστροφής κρατικών φορολογικών πιστώσεων στις νεοσύστατες επιχειρήσεις, δηλαδή πιστώσεις φόρου έρευνας, 250 εκατομμύρια ευρώ για την επιτάχυνση της πληρωμής στήριξης για την καινοτομία του PIA (Program d'investissements d'avenir) και 1,3 δισ. ευρώ για την υποστήριξη καινοτόμων εταιρειών μέσω της Bpifrance. 

Αναβαλλόμενες πληρωμές 228 δισ. ευρώ

• 16 δισ. (εκτίμηση): το ήμισυ του συνολικού ποσού των 32 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθεί για αναβολή και ακύρωση των φόρων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για επιχειρήσεις και ανεξάρτητους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες
• 180 δισ.: Μορατόριουμ αποπληρωμής χρέους: οι αποπληρωμές των εταιρικών δανείων αναβάλλονται κατά έξι μήνες. 
• 3 δισ.: Αναβολή των τελών κοινής ωφέλειας (φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα και νερό) και ενοικίαση για μικρές επιχειρήσεις με έσοδα κάτω του 1 εκατ. ευρώ, οι οποίες έχουν χάσει 70% ή περισσότερο των εσόδων τους τον Μάρτιο του 2020, σε σύγκριση με το Μάρτιο του 2019. 

Άλλα μέτρα ρευστότητας και εγγύησης 302 δισ. ευρώ

• Δημόσια εγγύηση των δανείων που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 16 και 30 Μαρτίου, μέχρι συνολικά 300 δισ. ευρώ: Οι μεγάλες εταιρείες που συνεχίζουν να πληρώνουν τα μερίσματά τους δεν μπορούν να επωφεληθούν από αυτή την εγγύηση δανείου.
• 2 δισ. ευρώ σε εγγυήσεις δημόσιων δανείων ειδικά για νεοσύστατες επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν να καλύψουν έως το 90% του δανείου, ανάλογα με τη λήξη του δανείου. 
• 0,5 δισ.: Εγγυήσεις μέσω εσωτερικών ανακατανομών στο πλαίσιο της Bpifrance ή / και κονδυλίων του προϋπολογισμού.

Γερμανία

Μέτρα που έχουν ανακοινωθεί έως τις 24 Μαρτίου 2020 

Δημοσιονομικά μέτρα 150 δισ. ευρώ

• 100 δισ.: Για την ανακεφαλαιοποίηση και την αγορά μετοχών σε εταιρείες που επλήγησαν από την πανδημία μέσω του Ταμείου Οικονομικής Σταθεροποίησης (WSF).
• 10,05 δισ.: Για στήριξη της απασχόλησης, με την επέκταση του καθεστώτος επιδομάτων μείωσης των ωρών εργασίας. 
• 3,5 δισ.: Για μέτρα έκτακτης ανάγκης, όπως η προμήθεια προστατευτικών φορμών και μασκών, επιτάχυνση της έρευνας σχετικά με ένα εμβόλιο κατά του ιού και ο επαναπατρισμός των Γερμανών που βρίσκονται στο εξωτερικό.
• 3,1 δισ.:  Ετησίως μεταξύ 2021 και 2024 πρόσθετων επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα
• Δεν υπάρχει διαθέσιμη εκτίμηση ποσού: Νομικά μέτρα για τη χαλάρωση των κανόνων πρόσβασης στην κοινωνική μέριμνα, όπως το επίδομα τέκνων και η στήριξη του εισοδήματος, με την κατάργηση των κανόνων δοκιμών για έξι μήνες από την 1η Απριλίου. 
• Δεν υπάρχει διαθέσιμη εκτίμηση ποσού: Νομικά μέτρα για την προστασία των ενοικιαστών από την έξωση

Μέτρα κρατιδίων 

• 20 δισ.: Από το κρατίδιο της Βαυαρίας για αγορά μετοχών σε δοκιμαζόμενους επιχειρηματικούς ομίλους 
• 8,5 δισ.: Από το κρατίδιο της Έσσης
• Ταμείο ύψους 5 δισ. ευρώ από το κρατίδιο Βάδης-Βυρτεμβέργης για στήριξης μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων.

Αναβαλλόμενες πληρωμές 500 δισ. ευρώ

• 500 δισ. (Εκτίμηση Bruegel): Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις για επιχειρήσεις εκ των οποίων 70 δισ. για τον άμεσο φόρο εισοδήματος εταιρειών, 430  δισ. αν συμπεριλαμβάνονται οι έμμεσοι φόροι και οι κοινωνικές εισφορές (υποθέτοντας αναβολή φόρου 75% και απώλεια ΑΕΠ 4% το 2020)

Άλλα μέτρα ρευστότητας και εγγύησης 1.103 δισ. ευρώ

• 100 δισ. δάνεια προς την KfW
• 400 δισ. από το Ταμείο Οικονομικής Σταθεροποίησης (WSF) για την παροχή εγγυήσεων και την αντιμετώπιση προβλημάτων ρευστότητας
• 50 δισ. ευρώ για την αποδέσμευση των δανείων μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων.
• 553 δισ. ευρώ (460 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν να αυξηθούν κατά 93 δισ. ευρώ βραχυπρόθεσμα, αν χρειαστεί) διατίθενται για την εγγύηση και την επιδότηση δανείων μέσω της KfW (συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης υφιστάμενων προγραμμάτων).

Ελλάδα

Μέτρα που έχουν ανακοινωθεί έως τις 30 Μαρτίου 2020

Δημοσιονομικά μέτρα 2,1 δισ. ευρώ

• 1,4 δισ.: Σε έκτακτη οικονομική στήριξη για τους μισθωτούς, συμπεριλαμβανομένης της παροχής 800 ευρώ σε 1,7 εκατ. εργαζομένων (81% του συνόλου του ιδιωτικού τομέα)
• 150 εκατ.: Για στήριξη σε περιοχές του πρωτογενή τομέα που επλήγησαν από την κρίση  μέσω του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
• 550 εκατ.: Πρόσθετες δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των αυξημένων δαπανών για την υγεία, την υποστήριξη των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και την κάλυψη των μισθωτών

Αναβαλλόμενες πληρωμές 3,7 δισ. ευρώ

• Αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων ύψους 2,1 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της αναβαλλόμενης φορολογικής δαπάνης για τις επιχειρήσεις και τους υπαλλήλους που πλήττονται και έκπτωση φόρου 25% για όσους επιλέγουν να μην αναβάλουν την πληρωμή.
• 1,6 δισ.: Αναστολή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και επιδοτήσεις των εισφορών των αυτοαπασχολούμενων, των ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων και των εργαζομένων.

Άλλα μέτρα ρευστότητας ένα δισ. ευρώ

• Σχέδιο χρηματοδότησης ύψους 1 δισ. ευρώ για την παροχή άμεσης ή πλήρους αποπληρωμής άμεσης χρηματοδοτικής στήριξης σε ενεργές ΜμΕ που πλήττονται από την κρίση.

ΗΠΑ

Μέτρα που ανακοινώθηκαν έως τις 26 Μαρτίου 2020

Δημοσιονομικά μέτρα 1.170,9 δισ. δολαρίων 

• 600 δισ. (εκτίμηση Bruegel): Σε άμεσες πληρωμές ύψους 1.200 δολαρίων των Αμερικανών που κερδίζουν μέχρι και 75.000 δολάρια ετησίως- οι οποίες σταδιακά θα καταργηθούν για τους υψηλά αμοιβόμενους και θα καταλήξουν σε όσους έχουν εισόδημα πάνω από 99.000 δολάρια - και επιπλέον 500 δολάρια ανά παιδί
• 117 δισ.: Για τα νοσοκομεία και την περίθαλψη των βετεράνων
• 100 δισ.: Για τη χρηματοδότηση εθνικών μέτρων δήλωσης έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων σχετικά με τις άδειες μετ 'αποδοχών έκτακτης ανάγκης για τους εργαζόμενους σε μεγάλες επιχειρήσεις, την ενισχυμένη ασφάλιση ανεργίας και τις δωρεάν δοκιμές
• 193 δισ.(εκτίμηση Bruegel): Για την επέκταση της ενίσχυσης για άνεργους, παρέχοντας επιπλέον 13 εβδομάδες και τετράμηνη ενίσχυση των παροχών κατά 600 δολάρια ανά εβδομάδα, επεκτείνοντας τις για πρώτη φορά σε ελεύθερους επαγγελματίες και εποχικούς εργαζόμενους 
• 50 δισ.: Πίστωση φόρου για τη διατήρηση μισθωτών, αξίας μέχρι 50% των μισθών που καταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, για τις επιχειρήσεις που αναγκάστηκαν να αναστείλουν τις δραστηριότητές τους ή που έδειξαν ότι τα ακαθάριστα έσοδα μειώθηκαν κατά 50% από το προηγούμενο έτος
• 35 δισ.: Για την αύξηση του ομοσπονδιακού μεριδίου των πληρωμών του Medicaid (ειδικό πρόγραμμα του Εθνικού Συστήματος Υγείας) κατά 6,2%
• 32 δισ.: Σε επιχορηγήσεις για μισθούς και οφέλη για τη βιομηχανία αερομεταφορών
• 16 δισ.: Για το στρατηγικό εθνικό απόθεμα φαρμακευτικών και ιατρικών προμηθειών
• 15,5 δισ.: Πρόσθετη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα συμπληρωματικής βοήθειας για τη διατροφή (σφραγίδες τροφίμων) και το πρόγραμμα διατροφής παιδιών
• 8,3 δισ.: Σε αρχές που ήδη αγωνίζονται για να περιορίσουν το ξέσπασμα και έχουν διαθέσει 3 δισεκατομμύρια δολάρια για την έρευνα εμβολίων.
• 1,2 δισ.: Για την προστασία της Εθνικής Φρουράς από την πανδημία.
• 1 δισ.: Χρηματοδότηση της Defense Purchases Act.
• 0,8 δισ.: Για τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων επείγουσας επισιτιστικής βοήθειας
• 0,8 δισ.: Σε αυξημένη χρηματοδότηση για το Peace Gorps, διπλωματικά προγράμματα, USAID και πρόσφυγες
• 0,3 δισ.: Πρόσθετα κεφάλαια για το υπ. Εξωτερικών καθώς και χρήματα ειδικά για έξοδα εκκένωσης
• 0,1 δισ.: Για την υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου για την Τέχνη και του Κέντρου για τις Τέχνες John F. Kennedy.

Αναβαλλόμενες πληρωμές 561 δισ. δολάρια

• 492 δισεκατομμύρια δολάρια (εκτίμηση Bruegel): Για κάλυψη των τυχόν καθυστερήσεων πληρωμής φόρων από τις επιχειρήσεις. Οι επιλέξιμες εταιρείες θα είναι σε θέση να καθυστερήσουν το μερίδιό τους στους φόρους μισθοδοσίας κοινωνικής ασφάλισης στην υπηρεσία εσωτερικών εσόδων (IRS). 
• 69 δισ. (εκτίμηση Bruegel): Αναστολή πληρωμών δανείου σπουδαστών μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου

Άλλα μέτρα ρευστότητας 877 δισ. δολαρίων 

• Πρόγραμμα δανεισμού ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τις επιχειρήσεις που πλήττονται από ζημιές, ενώ επιτρέπεται στην κυβέρνηση η αγορά μετοχών σε αεροπορικές εταιρείες.
• 377 δισ. για κρατική εγγύηση δανείων των ΜμΕ.

Ισπανία

Μέτρα που έχουν ανακοινωθεί έως τις 17 Μαρτίου 2020

Δημοσιονομικά μέτρα 8,8 δισ. ευρώ

• 3,8 δισ.: Σε ιατρικές δαπάνες (εκ των οποίων 2,8 δισ. θα μεταφερθούν στις περιφερειακές κυβερνήσεις, το υπόλοιπο 1 δισ. θα τοποθετηθεί σε ταμείο έκτακτης ανάγκης, το οποίο θα διοικείται από το υπ. Υγείας)
• 5 δισ.: Πρόσθετων δημόσιων δαπανών που αντιστοιχούν στη δέσμη μέτρων που υιοθετήθηκε στις 17 Μαρτίου για την προσθήκη ευελιξίας στην οικονομία, τη διατήρηση θέσεων εργασίας, την υποστήριξη εργαζομένων, επιχειρήσεων, οικογενειών και ευάλωτων ομάδων και τη χρηματοδότηση της έρευνας για το COVID-19.
• 110 εκατ.: Χρηματοδότηση έρευνας για ένα εμβόλιο και άλλη θεραπεία
• 300 εκατ.: Σε μεταφορές προς περιφερειακές κυβερνήσεις για την καταπολέμηση του κοινωνικού αντίκτυπου του COVID-19
• 300 εκατ.: Πρόσθετων δαπανών από τις τοπικές αρχές για τη χρηματοδότηση κοινωνικών υπηρεσιών και πρωτοβάθμιας βοήθειας σε εξαρτώμενα άτομα
• Δεν υπάρχει διαθέσιμο ποσό: οι πρόσθετες δαπάνες αφορούν τη χρήση συστημάτων προσωρινής απασχόλησης (ERTE). Έχουν απλουστευθεί και έχουν επεκταθεί οι όροι πρόσβασης σε αυτές. Επιπλέον, οι εργοδότες θα τύχουν ορισμένων εξαιρέσεων από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης κατά την περίοδο εφαρμογής του καθεστώτος προσαρμογής για την προσωρινή απασχόληση.
• Δεν υπάρχει διαθέσιμη εκτίμηση ποσού: παρέχεται έκτακτη αποζημίωση για τους αυτοαπασχολούμενους που πλήττονται από την αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας.

Αναβαλλόμενες πληρωμές 24,4 δισ. ευρώ

• 14 δισ.: Αναβαλλόμενες φορολογικές δαπάνες για 6 μήνες για τις ΜμΕ και τους αυτοαπασχολούμενους
• Περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ για την πληρωμή ενυπόθηκων δανείων πρώτης κατοικίας για εκείνους που χαρακτηρίζονται ως οικονομικά ευάλωτοι και αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσκολίες για την πληρωμή λόγω της πανδημίας του COVID-19. Δεν υπάρχουν διαθέσιμες εκτιμήσεις επίσημων ποσών ούτε θα μπορούσαν να βρεθούν εκτιμήσεις από τους ερευνητές. Το ποσό των 10 δισ. είναι η ακαθάριστη εκτίμηση του Brugel, πολλαπλασιάζοντας τον εναπομένοντα όγκο υποθηκών κατά 20% (αν υποτεθεί ότι ο όρος θα εφαρμοστεί στο 20%) και στη συνέχεια διαιρούμενος κατά 10 (αν υποτεθεί ότι η μέση διάρκεια είναι 10 έτη, θα καταβληθεί το επόμενο δωδεκάμηνο).
• Δεν υπάρχει διαθέσιμη εκτίμηση ποσού: Εγγυημένη παροχή νερού, ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου ανεξάρτητα από την καταβολή στους καταναλωτές που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτοι ή κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό

Άλλα μέτρα ρευστότητας 1.12,4 δισ. ευρώ

• 100 δισ.: Προγράμματα πιστώσεων για εταιρείες και αυτοαπασχολούμενους, τόσο για αναχρηματοδότηση όσο και για νέες πιστώσεις.
• 10 δισ.: Αύξηση στο καθαρό όριο δανεισμού του ICO (κρατική αναπτυξιακή τράπεζα) για την αύξηση των υφιστάμενων πιστωτικών ορίων.
• Ειδική χρηματοδοτική διευκόλυνση του ICO ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη, μέσω παροχής ρευστότητας, επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων στον τομέα του τουρισμού που επλήγησαν από το COVID-19.
• Έως 2 δισ. εγγυήσεις μέσω της ισπανικής πιστωτικής εταιρείας ασφαλιστικών εταιρειών εξαγωγών.

Ιταλία

Μέτρα που έχουν ανακοινωθεί έως τις 17 Μαρτίου 2020 

Δημοσιονομικά μέτρα 16 δισ. ευρώ

• 2,4 δισ.: Σε μειωμένους φόρους και εισφορές για όλες τις επιχειρήσεις που πλήττονται σοβαρά σε τομείς όπως ο τουρισμός και η ψυχαγωγία, οι μεταφορές, τα εστιατόρια και τα μπαρ, ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, η εκπαίδευση, τα ΜΜΕ και όλες οι επιχειρήσεις κάτω των 2 εκατομμυρίων ευρώ, των πληρωμών ΦΠΑ και των εισφορών το Μάρτιο, (β) 60% φορολογική ελάφρυνση των εμπορικών μισθωμάτων, (γ) 50% μείωση φόρου για τα έξοδα εξυγίανσης, (δ) Αφαίρεση των δωρεών για το Covid19, (ε) φορολογικές δηλώσεις
• 10,4 δισ.: Για τη διατήρηση των ατόμων που απασχολούνται και για την υποστήριξη των ανέργων, στα οποία περιλαμβάνονται τα ακόλουθα μέτρα: α) Όλοι οι εργαζόμενοι: Η δέσμευση των απολύσεων για όλους τους εργαζόμενους για δύο μήνες ανεξάρτητα από τον τύπο της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένων των απολύσεων για οικονομικούς λόγους. β) Όλοι οι εργαζόμενοι: Επέκταση (διαφόρων) μηχανισμών ασφάλισης ανεργίας για όλους τους τομείς, περιφέρειες και εργαζόμενους (9 εβδομάδες). γ) Αυτοαπασχολούμενοι: πριμοδότηση 600 ευρώ για αυτοαπασχολούμενους και αυτόνομους εργαζομένους · δ) Όλοι οι εργαζόμενοι που δεν εργάζονται από το σπίτι: μπόνους μισθού 100 τον Μάρτιο σε όλους τους εργαζόμενους που δεν εργάζονται με τηλέ-εργασία με όριο εισοδήματος 40000 ετησίως ε) Γονική στήριξη:  600 μπόνους
• 3,2 δισ. πρόσθετες δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη, η οποία περιλαμβάνει: (α) 1,65 δισ. στο Εθνικό Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης, (β) κόστος για πρόσληψη επιπλέον 20.000 προσωπικού στον τομέα της υγιεινής, (γ) 150 εκατ. για το προσωπικό του ΕΣΥ · δ) αύξηση των μονάδων εντατικής θεραπείας κατά 400 εκατ. ευρώ, επιδοτήσεις ύψους 50 εκατ. ευρώ σε επιχειρήσεις που παράγουν προστατευτικό εξοπλισμό · ε) 150 εκατ. ευρώ για την απαίτηση από τον ιδιωτικό τομέα, για λόγους δημόσιας υγείας, του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων υγιεινής (συμπεριλαμβανομένων των ξενοδοχείων) · στ) 68 εκατ. ευρώ πρόσθετο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό στον στρατό · (ζ) το κόστος της δυνατότητας αναβολής της αποχώρησης του ιατρικού προσωπικού.

Αναβαλλόμενες πληρωμές 230,7 δισ. ευρώ

• 10,7 δισ. σε αναβαλλόμενους φόρους και εισφορές για όλες τις επιχειρήσεις σε τομείς που πλήττονται σοβαρά και όλες οι επιχειρήσεις κάτω από 2 εκατ. 
• 220 δισ. μορατόριουμ για όλα τα δάνεια και τα στεγαστικά δάνεια που καταβάλλονται σε δόσεις μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου όλων των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ)

Άλλα μέτρα ρευστότητας 130 δισ. ευρώ

• 100 δισ.: Νέα δάνεια από το Κεντρικό Ταμείο Εγγυήσεων για την πρόσβαση των ΜμΕ σε πιστώσεις
• 10 δισ.: Κρατική εγγύηση για τις τράπεζες που χρηματοδοτούν μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις 
• 10 δισ.: Για κίνητρα για την απελευθέρωση ρευστότητας για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις
• 10 δισ.: Σε άλλα μέτρα.

Ολλανδία

Μέτρα που ανακοινώθηκαν έως τις 17 Μαρτίου 2020

Δημοσιονομικά μέτρα 12,7 δισ. ευρώ

• 10 δισ.: Για διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας έστω και με μειωμένες ώρες.
• 1,5 έως 2 δισ.: Για την παροχή εισοδήματος στους αυτοαπασχολούμενους ύψους κατ’ ανώτατο όριο τα 1.500 ευρώ ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού του εργαζομένου
• 0,006 δισ.: Για μείωση τόκων στα μικρό-δάνεια που έχουν δοθεί  από την εταιρεία Qredits
• 0,465 δισ.: Σε έκτακτη στήριξη υπό τη μορφή κατ’ αποκοπήν ποσού 4.000 ευρώ για επιχειρήσεις που αναγκάστηκαν να κλείσουν λόγω κανονισμών της κυβέρνησης
• Φορολογικά έξοδα ύψους 0,150 δισ.: Αφορούν απώλεια εσόδων από τόκους από αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις και ακύρωση τελών καθυστερημένης πληρωμής
• 0,3 δισ.: Για τη διοικητική εφαρμογή των μέτρων που αναφέρονται στους αυτοαπασχολούμενους

Αναβαλλόμενες πληρωμές 26 δισ. ευρώ

• 26 δισ. (Εκτίμηση Bruegel): Αναβολή καταβολής για 3 μήνες του ΦΠΑ, του φόρου εισοδήματος, του φόρου μισθωτών υπηρεσιών και του εταιρικού φόρου.

Άλλα μέτρα ρευστότητας 4,4 δισ. ευρώ

• 2 δισ.:  Για δάνεια με επιδοτούμενα επιτόκια στις επιχειρήσεις αυτοαπασχολούμενων για τη διατήρηση επαρκούς κεφαλαίου
• 2,2 δισ.: Πρόσθετων πιστώσεων διαθέσιμων λόγω του αυξημένου ανώτατου ορίου εγγύησης των επιχειρηματικών δανείων και της εξασφάλισης διαθεσιμότητας πίστωσης σε επιχειρήσεις (το ποσό αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί αργότερα)