Η Τουρκία αποτελεί μία από τις ελάχιστες χώρες που συνεχίζουν απρόσκοπτα τις εμπορικές τους σχέσεις με τη Μόσχα, ακόμη και μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ στο παρελθόν έχει προσπαθήσει να δράσει και ως διαμεσολαβητής για να λήξει αυτή η σύγκρουση.
Μέχρι πρότινος οι εμπορικές σχέσεις Άγκυρας και Μόσχας όχι μόνο δεν είχαν αλλάξει αλλά ανθούσαν. Όμως όλα δείχνουν ότι η Ρωσία μπορεί να χάσει έναν από τους πιο πολύτιμους συμμάχους της, καθώς οι ενισχυόμενες κυρώσεις της Δύσης εναντίον της κάνουν ακόμη και την Τουρκία να επανεξετάσει τη στάση της.
Όπως αναφέρει ο Κουτλού Καραβελίογλου, επικεφαλής του Συνδέσμου Εξαγωγέων Μηχανημάτων της Τουρκίας, ο οποίος έχει περισσότερα από 20.000 μέλη, οι εν λόγω εξαγωγές θα μπορούσαν να μειωθούν φέτος κατά ένα δισ. δολάρια, εξαιτίας των νέων κυρώσεων, οι οποίες, κατά τον ίδιο, επειδή σε κάποια σημεία είναι ασαφείς καθιστούν πιο διστακτικούς τους Τούρκους κατασκευαστές στη συνεργασία τους με ρωσικές εταιρείες.
Ακόμη σημειώνει ότι «δεν είναι εύκολο για τους Τούρκους κατασκευαστές να συνεχίζουν να συνεργάζονται με τη Ρωσία καθώς στενεύει ο κλοιός των κυρώσεων», κυρίως για τις εξαγωγές μηχανημάτων, ιδιαίτερα αυτών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την πολεμική μηχανή της Μόσχας.
Βέβαια αυτή η εξέλιξη αποτελεί μία δυσάρεστη είδηση τόσο για τις τουρκικές επιχειρήσεις όσο και για την κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί, σχεδόν απεγνωσμένα, να μειώσει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Ταυτόχρονα, όμως, υποδεικνύει ότι τελικά οι κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ κατά της Ρωσίας είναι όλο και πιο αποτελεσματικές, ακόμη και σε ξένες δικαιοδοσίες όπως η Τουρκία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ που προσπάθησε να διατηρήσει οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα παρά τον πόλεμο.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας ανέφεραν ότι οι εξαγωγές προς τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 33,7% το α’ τρίμηνο του 2024 σε ετήσια βάση.
Αύξηση των ελέγχων
Το εμπόριο Τουρκίας - Ρωσίας εκτινάχθηκε μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Αυτό προκάλεσε επικρίσεις και αργότερα κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, καθώς προσπάθησαν να σταματήσουν τις ροές προϊόντων όπως βιομηχανικά μηχανήματα και ανταλλακτικά που, όπως είπαν, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον ρωσικό στρατό.
Η ΕΕ λέει ότι η Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Κίνα είναι μεταξύ των χωρών που παρακάμπτουν τους περιορισμούς του μπλοκ για το εμπόριο τεχνολογίας που υπόκειται σε κυρώσεις με τη Ρωσία. Η φετινή πτώση των εξαγωγών προς τη Ρωσία έρχεται καθώς η Άγκυρα προσπαθεί να ενισχύσει τη σχέση της με την Ουάσινγκτον, μεταξύ άλλων με τον αυξημένο έλεγχο των τραπεζικών συναλλαγών που συνδέονται με τη Ρωσία και αφορούν την Τουρκία. Η Κίνα έχει επίσης αυξήσει τον έλεγχο στις διασυνδέσεις των τραπεζών με τη Ρωσία, μετά την απειλή των ΗΠΑ για επιβολή δευτερογενών κυρώσεων τον Δεκέμβριο.
Οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο έχουν να αντιμετωπίσουν έναν εκτεταμένο αριθμό κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους είχαν ανακοινώσει σχεδόν 18.000 μέχρι τον Φεβρουάριο, από περίπου 2.600 πριν από την εισβολή, σύμφωνα με την Castellum.AI, μια εταιρεία ελέγχου συμμόρφωσης.
«Βλέπουμε ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο από τις ρυθμιστικές αρχές, ιδίως γύρω από τους τομείς των μετάλλων και της εξόρυξης, των κατασκευών, της αεροδιαστημικής και της μεταποίησης της Ρωσίας», σημειώνει ο Ταν Αλμπαγιάρακ, δικηγόρος ειδικός στον έλεγχο των εξαγωγών στην εταιρεία Reed Smith. Οι μεγαλύτεροι έλεγχοι, όπως υποστηρίζει, γίνονται σε εξαγωγές τεχνολογίας, όπως στα chips, καθώς τα περισσότερα εξ αυτών θα μπορούσαν να έχουν και στρατιωτικές εφαρμογές. «Ένα μικροσκοπικό chip μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ένα πλυντήριο αλλά και σε ένα άρμα μάχης», όπως εξηγεί.