Η χρονιά που πέρασε σημαδεύτηκε από πρωτόγνωρο υψηλό πληθωρισμό, άνοδο των επιτοκίων, σημαντικές ακόμα δυσλειτουργίες στην εφοδιαστική αλυσίδα, πολύ υψηλό κόστος ενέργειας και ένα γεωπολιτικό κατακερματισμό. Σ' αυτό το δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον, η πρώτη αποτίμηση για το 2022 είναι θετική για τα αδρανή υλικά, τα βιομηχανικά ορυκτά και τα προϊόντα μαγνησίτη.
Αντίθετα τα μέταλλα και μεταλλεύματα καθώς και τα μάρμαρα αντιμετώπισαν σημαντικές προκλήσεις. Ο λιγνίτης δίνει ήδη επιτυχημένα αποτελέσματα γραφής στη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας και πρέπει να αξιοποιηθεί στον αναθεωρημένο ενεργειακό σχεδιασμό μας.
Η αποκλιμάκωση των θαλασσίων ναύλων είναι θετική εξέλιξη για το κόστος, εντείνει όμως τις ανταγωνιστικές πιέσεις από παραγωγούς μακρινών χωρών σε σχέση με τις αγορές που εξυπηρετούμε.
Επισημαίνεται όμως ότι η ανάκαμψη της ζήτησης δεν θα επιφέρει και ανάλογη επίδραση στην κερδοφορία, διότι οι σημαντικές αυξήσεις του κόστους δεν μπορούν να επιρριφθούν πλήρως στην ανταγωνιστική διεθνή αγορά.
Η χώρα μας παρουσίασε καλές μακροοικονομικές επιδόσεις, όμως για τον κλάδο μας συνεχίζουν να βρίσκονται σε εκκρεμότητα σημαντικά ζητήματα που αφορούν στο ρυθμιστικό περιβάλλον, στην αγορά εργασίας και στην υποστήριξη για τη μείωση των επιπτώσεων των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και λοιπών καυσίμων.
Ασφαλείς προβλέψεις και όχι προφητείες για το 2023 δεν μπορούν να γίνουν λόγω της αναμενόμενης επιβράδυνσης της οικονομίας, των επίμονων πληθωριστικών πιέσεων και των αυξήσεων των επιτοκίων, καθώς και των σημαντικών γεωπολιτικών αναταράξεων. Οι κύριες προκλήσεις αφορούν στη συνέχιση και εμβάθυνση των δράσεων για την υλοποίηση και ανάδειξη των πρακτικών της βιώσιμης και υπεύθυνης εξόρυξης, στη διασφάλιση επάρκειας ενέργειας σε ανταγωνιστικές τιμές, καθώς και στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου, ο οποίος διακρίνεται για την εξωστρέφειά του.
Επιγραμματικά οι κρίσιμοι παράγοντες για την επίτευξη των στόχων των μελών μας, σε σχέση με τη δράση του Συνδέσμου είναι:
- η αναγνώριση του σημαντικού ρόλου της εξορυκτικής βιομηχανίας για την αναδιάταξη του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας και η επιβράβευση της υπεύθυνης εξόρυξης,
- η πολυαναμενόμενη επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η ευθυγράμμιση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες όσον αφορά στην εξορυκτική δραστηριότητα στις προστατευόμενες περιοχές, καθώς και η ενθάρρυνση των επενδύσεων για εντοπισμό νέων κοιτασμάτων και ιδιαίτερα αυτών των κρίσιμων ορυκτών,
- η διασφάλιση ηλεκτρικής ενέργειας και υγρών καυσίμων σε ανταγωνιστικές τιμές και συνολικά η επαρκής στήριξη των επιχειρήσεων μας για το ξεπέρασμα της κρίσης κόστους.
Η Πράσινη Συμφωνία αποτελεί κεντρική στρατηγική επιλογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως είναι εμφανής η αντιφατικότητα πολλών δράσεων της.
Η «πράσινη ενέργεια» είναι σημαντικός στόχος, όμως η εξάρτηση της από εισαγόμενες κρίσιμες πρώτες ύλες είναι δραματικά υψηλή και δεν υπάρχει σαφής και αποτελεσματική δράση για τη δημιουργία αποτελεσματικών ευρωπαϊκών αλυσίδων εφοδιασμού.
Στην Ευρώπη και στη χώρα μας ακόμα δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητή η σημασία της εξορυκτικής βιομηχανίας και έτσι αυτή γίνεται συνεχώς αντικείμενο επιβαρύνσεων και περιορισμών που δεν συνάδουν με την σημασία της και τα αποδεδειγμένα πεπραγμένα της υπεύθυνης εξόρυξης.
Το 2023 ο Σύνδεσμός μας θα συνεχίσει και θα εντείνει την οργανωμένη προσπάθειά του για την ανάδειξη της σημασίας του κλάδου για την επόμενη μέρα της χώρας μας, τόσο στις τοπικές κοινωνίες που δραστηριοποιούμαστε όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Τα επιτεύγματά μας στο πεδίο της βιώσιμης ανάπτυξης, η καινοτομία στις λύσεις για τον πελάτη και στις παραγωγικές διαδικασίες, καθώς και οι ρεαλιστικές θέσεις για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε, αποτελούν τα πειστικά επιχειρήματά μας και τα διαμορφώνουμε με τη συστηματική συμβολή όλων των μελών μας.
* Ο Αθανάσιος Κεφάλας είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων