Την Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα η εναρκτήρια εκδήλωση ίδρυσης της Ελληνικής Ακαδημίας Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του European Patent Office, του World Intellectual Property Organisation, του European Union Intellectual Property Office και βεβαίως του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.
Η έναρξη λειτουργίας της Ακαδημίας σηματοδοτεί μια κομβική μεταρρυθμιστική παρέμβαση στο οικοσύστημα της καινοτομίας, σε έναν τομέα που η χώρα μας υστερούσε και εξακολουθεί να υστερεί σε σημαντικές διαστάσεις. Συνολικά το εθνικό σύστημα καινοτομίας έχει σημαντικές αδυναμίες οι οποίες έχουν επισημανθεί σε πλήθος μελετών: αδύναμη σχέση επιχειρήσεων με τα πανεπιστήμια, φτωχές δαπάνες για Ε&Α, λίγες πατέντες και βιομηχανικά σχέδια, παρά το σημαντικό αριθμό διεθνών ερευνητικών έργων και το υψηλό μέσο εκπαιδευτικό επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού.
Από την άλλη πλευρά στη βιομηχανία υπάρχει καινοτομία που πολλές φορές δεν συνδέεται με την Ε&Α (non R&D καινοτομία), και η οποία καταγράφεται με συστηματικό τρόπο και στις διεθνείς έρευνες (π.χ. CIS). Όμως και πάλι φαίνεται η προστασία της καινοτομίας να αφορά περιορισμένη επιχειρηματική ύλη, ενώ η μακρά οικονομική κρίση δυσχέρανε ακόμα περισσότερο τους όρους με τους οποίους διεξάγεται η όποια καινοτομική δραστηριότητα. Σαφώς ρόλο σε αυτό παίζει και το μικρό μέσο μέγεθος που ακόμα και στη βιομηχανία είναι περιοριστικό, καθώς υπάρχει δεδομένη δυσκολία στο να αφιερωθούν ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι σε αυτό.
Γι’ αυτό όμως ευελπιστούμε στον καταλυτικό ρόλο των πιστοποιημένων συμβούλων ευρεσιτεχνίας που θα προκύψουν από την Ακαδημία και στο ρόλο της Ακαδημίας ευρύτερα.
Είναι βασικό να σημειωθεί ότι η Ακαδημία δεν προσφέρει απλώς μια πρόσθετη επαγγελματική ευκαιρία για μηχανικούς ή αποφοίτους των θετικών επιστημών. Δεν είναι μια νέα δυνητική πηγή εσόδων για μια κατηγορία επαγγελματιών. Επίσης η εκπαίδευση και η πιστοποίηση που θα προσφέρει η Ακαδημία δεν συνιστούν την εκμάθηση μιας ρουτίνας, μιας συνταγής διεκπεραίωσης μιας διαδικασίας. Δεν είναι ένα «πρόγραμμα κατάρτισης» και δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως τέτοιο. Αντίθετα, είναι μια τομή στο χώρο, η οποία μπορεί να επιφέρει πολύ σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο οικοσύστημα.
Οι πιστοποιημένοι σύμβουλοι ευρεσιτεχνίας ευελπιστούμε έτσι να λειτουργήσουν καταλυτικά στο οικοσύστημα και να υποστηρίξουν όχι απλώς μια τυπική, γραφειοκρατική διαδικασία (την αίτηση για πατέντα ή βιομηχανικό σχέδιο), αλλά να υποστηρίξουν και οι ίδιοι την «εκπαίδευση» της βιομηχανίας, την αξιοποίηση άλλων πατεντών από τη βιομηχανία, με στόχο την ενίσχυση της καινοτομικής επίδοσης του οικοσυστήματος. Άλλωστε όχι μόνο η αίτηση για νέα πατέντα αλλά και το ζήτημα της υποαξιοποίησης των υφιστάμενων πατεντών ειδικά από τις ΜΜΕ, όπως οι sleeping patents, είναι ένα πρόβλημα αναποτελεσματικής λειτουργίας που επισημαίνεται σε ευρωπαϊκό περιβάλλον για διάφορους λόγους και προφανώς ισχύει ακόμα πιο εμφατικά και στην Ελλάδα.
Θα ενισχυθούν οι καταθέσεις πατεντών και βιομηχανικών σχεδίων στην Ελλάδα μόλις οι σύμβουλοι αρχίσουν να δραστηριοποιούνται στο χώρο; Υπάρχει βιβλιογραφία από άλλες χώρες που δείχνει μια θετική σχέση με τις καταθέσεις. Επομένως μπορούμε να αναμένουμε ρεαλιστικά μια βελτίωση σε αυτόν τον τομέα. Επιπροσθέτως όμως, οι σύμβουλοι θα μπορούν να λειτουργήσουν και ως πρεσβευτές της παρουσίας του ίδιου του ΟΒΙ, αναδεικνύοντας τις υπηρεσίες που προσφέρει και εξοικειώνοντας τους δυνητικούς χρήστες με τις δυνατότητες που υπάρχουν στον τομέα της προστασίας της βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Μπορεί να βελτιώσουν δηλαδή και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί και ο ίδιος ο ΟΒΙ, μιας και ουσιαστικά η Ακαδημία θα συνεισφέρει στην εκπαίδευση νέων χρηστών οι οποίοι θα απαιτήσουν ίσως και καλύτερες υπηρεσίες.
Ευθύνη μας λοιπόν είναι να επιτρέψουμε στην Ακαδημία να παίξει έναν κομβικό ρόλο. Υπάρχει τεχνογνωσία, και σε συνεργασία με τους αντίστοιχους διεθνείς οργανισμούς μπορούμε να αξιοποιήσουμε την εμπειρία και να δημιουργήσουμε ένα αποδοτικότερο σύστημα καινοτομίας, που τόσο έχει ανάγκη η χώρα μας σήμερα.
Ο κ. Άγγελος Τσακανίκας είναι Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ, Διευθυντής Εργαστηρίου Βιομηχανικής και Ενεργειακής οικονομίας (ΕΒΕΟ) ΕΜΠ Μέλος ΔΣ της Ελληνικής Ακαδημίας Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
