Τα τελευταία δέκα, και πλέον, χρόνια η ελληνική οικονομία και κοινωνία δοκιμάζονται σκληρά. Ξεκινήσαμε lockdown στις τράπεζες λόγω χρέους και καταλήξαμε σε lockdown επιχειρήσεων και σπιτιών με το Covid-19. Ο πληθωρισμός είναι πάλι στο προσκήνιο μετά από πάρα πολλά χρόνια.
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη είναι ραγδαίες και σίγουρα θα υπάρξουν νικητές και χαμένοι. Οι καιροί απαιτούν εγρήγορση και άμεση αντίδραση ώστε η οικονομία μας να είναι ανταγωνιστική για να επιβιώσουμε σε ένα δύσκολο παγκόσμιο περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο και για να αποτελέσει πόλο έλξης κεφαλαίων η ελληνική οικονομία κατά την άποψή μου μπορεί να στηριχθεί στις επενδύσεις, τις εξαγωγές και τον τουρισμό.
Στις επενδύσεις η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει μία αφήγηση για το πού θέλει να στραφεί. Η αφήγηση πρέπει να είναι συγκεκριμένη και όχι δημιουργικά ασαφής. Πρέπει να στηρίζεται σε δεδομένα και συγκεκριμένες πολιτικές. Τα παγκόσμια κεφάλαια κατευθύνονται σε προορισμούς σημαντικών αποδόσεων και διαχειρίσιμων κινδύνων, τα οποία είναι μετρήσιμα.
Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικός παράγοντας είναι η διευκόλυνση των επενδύσεων με συγκεκριμένα μέτρα. Το σταθερό φορολογικό σύστημα και η εξάλειψη της πολυνομίας είναι δύο σημαντικά κίνητρα για ανάληψη επενδύσεων στην Ελλάδα. Το χρηματιστήριο αξιών πρέπει να αποκτήσει νέα πνοή και στροφή στη χρηματοδότηση όχι μόνο μεγάλων αλλά και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας. Καινοτόμα προϊόντα όπως microbonds, Islamic bonds (sukuk), με χρήση νέων τεχνολογιών Fintech (π.χ. crowdfunding platforms) μπορεί να δημιουργήσουν ένα ξεχωριστό χαρακτήρα για την ελληνική αγορά κεφαλαίων.
Στον τομέα των εξαγωγών, η εκπαίδευση των εξαγωγικών επιχειρήσεων είναι μεγάλης σημασίας μαζί με την απλοποίηση της εξαγωγικής διαδικασίας. Πρωτοβουλίες όπως αυτή του Enterprise Greece για συναντήσεις εμπορικών ακολούθων ξένων πρεσβειών με επιχειρήσεις στις περιφέρειες της χώρας, @Synergasia, μπορεί να αποδώσουν σημαντικά, ακόμα και εάν οι συναντήσεις αυτές δεν είναι φυσικές αλλά σε πλαίσιο Metaverse. Οι εξαγωγές halal προϊόντων σε μουσουλμανικές χώρες μπορεί να τονώσουν της εξαγωγική δραστηριότητα λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος και τη δυναμική της συγκριμένης αγοράς. Τέλος, ο τουρισμός εύκολα μπορεί να γίνει δίαυλος εισαγωγής συναλλάγματος όλο το χρόνο όταν είναι θεματικός όπως θρησκευτικός, γαστρονομικός, εκπαιδευτικός ή συνεδριακός τουρισμός, μεταξύ άλλων.
Όποια κατεύθυνση και να επιλέξουμε, αυτή τη στιγμή σημαντικοί παράγοντες είναι η τεχνολογία με εφαρμογές στα δεδομένα στο πλαίσιο της τεχνητής νοημοσύνης ΑΙ, και η οικονομική ανάπτυξη στο με εφαρμογή προτύπων ESG.
Η τεχνολογία ανάλυσης δεδομένων με χρήση AI, μπορεί να εφαρμοσθεί σε επίπεδο εταιρίας, κλαδικής ανάπτυξης, μέχρι δημόσιας διοίκησης και κυβερνητικής πολιτικής. Τα τελευταία χρόνια συντελούνται σημαντικά βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση με τη ψηφιοποίηση πολλών διαδικασιών κα τη χρήση δεδομένων. Ακόμα περισσότερα μπορούν να γίνουν. Για παράδειγμα, τα HAE έχουν αναπτύξει εθνική στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη με ορίζοντα το 2031[1] αλλά και σχετικές υποδομές. Ανάλογο έργο ξεκίνησε πρόσφατα και για την Ελλάδα από το αρμόδιο Υπουργείο [2]. Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να γίνει στη χώρα μας κοινωνική κατάκτηση, προσέχοντας πάντα για τους κινδύνους που αυτή μπορεί να δημιουργήσει στη κοινωνική συνοχή.
Η βιώσιμη χρηματοοικονομική (sustainable finance) είναι ευρωπαϊκή επιλογή εδώ και μερικά χρόνια [3]. Οι επιχειρήσεις και το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν έχουν άλλη επιλογή. Οι επιχειρηματικές και τραπεζικές ζημιές από περιβαντολογικούς παράγοντες είναι πλέον σημαντικές. Στο σημείο αυτό, για να αποφύγουμε και το ενδεχόμενο της ιδέας φούσκας, είναι σημαντικό να δρομολογηθούν οι πρακτικές εκείνες που να πιστοποιούν την πολιτική ESG. H αξιολόγηση ESG πρέπει να πάρει τη μορφή των υποδειγμάτων αξιολόγησής πιστοληπτικής ικανότητας με συγκεκριμένα μετρήσιμα κριτήρια και για βραβείο ένα χαμηλότερο κόστος κεφαλαίων που θα τονώσει τις επενδύσεις.
Ο κόσμος πλέον αλλάζει γρήγορα και μη γραμμικά. Είμαστε έτοιμοι;
* Ο κ. Χρήστος Αλεξάκης είναι καθηγητής στο Rennes School of Business
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
