Συνήθως γράφω για θέματα οικονομικά, επενδύσεων, επιχειρηματικότητας και ηγεσίας. Τα τελευταία χρόνια με απασχολεί ολοένα και περισσότερο το θέμα της διαδοχής αφού αυτά τα δέκα χρόνια της γενιάς που απέρχεται αφιερώθηκαν κυρίως στη διαχείριση προβλημάτων. Με αυτή την ενασχόληση έχω διαπιστώσει τη σημασία των αξιών και με τη δημοσίευση δεδομένων για ένα μεγάλο αριθμό αξιών παγκοσμίως, θεώρησα χρήσιμο να τοποθετηθώ.
Η Valuegraphics χρησιμοποίησε δεδομένα από μισό εκατομμύριο έρευνες σε 152 διαφορετικές γλώσσες προκειμένου να διακρίνει 56 αξίες που επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά. Η εταιρεία προχώρησε σε αυτή τη μελέτη καθώς προσφέρει υπηρεσίες marketing και πωλήσεων, αυτό που είναι όμως ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι πως αυτές οι αξίες έχουν διαφορετική ιεράρχηση από χώρα σε χώρα και ενδεχομένως από περίοδο σε περίοδο.
Στις 10 σημαντικότερες αξίες, ανεξάρτητα από την χώρα ή τη γλώσσα, περιλαμβάνεται η οικογένεια (1η) και οι σχέσεις, όπως η οικονομική σταθερότητα, τα αποκτήματα και η πνευματικότητα. Είναι σαφές λοιπόν ότι οι ανθρώπινες σχέσεις με τις αξίες που συνδέονται με την ασφάλεια, αποτελούν μια γενική βάση του πλαισίου αξιών για τον κόσμο μας σήμερα. Στο ίδιο αυτό πλαίσιο η κοινωνική καταξίωση και η εκτίμηση βρίσκονται πολύ ψηλότερα (17η, 15η) σε σχέση με το ενδιαφέρον για το περιβάλλον (36η).
Σήμερα ζούμε σε ένα εύθραυστο περιβάλλον, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Για ένα περίεργο λόγο όμως θεωρούμε ότι μπορούμε να έχουμε μέσα σ’ αυτό υλικό πλούτο, ευτυχισμένες οικογένειες και επαγγελματική εξασφάλιση… Μπορεί λοιπόν να περνάμε ώρες συζητώντας τις ενέργειες εξισορρόπησης των δεινών μιας φυσικής καταστροφής σε όρους ατομικών ή μικρό-συλλογικών ανατάξεων, αποζημιώσεων κλπ., και να προσπερνάμε τα σημάδια για μια λαίλαπα που πλησιάζει με μεγάλη ταχύτητα. Λογικό θα μου πείτε. Στην Ευρώπη η αξία των υλικών αποκτημάτων είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο σε κατάταξη ενώ η αντίστοιχη της ηθικής… πολύ κάτω.
Κρατώ μια επιφύλαξη (δηλαδή ελπίδα) ότι τα στοιχεία δεν είναι απολύτως ακριβή, όμως αυτό που περιγράφουν το βλέπω γύρω μου επίσης. Δεν αντέχουμε την άποψη ότι πρώτα πρέπει να σωθούν όσες ζωές γίνεται, έμβιων όντων γενικά, και μετά κατασκευές που μπορούν να επαναληφθούν. Δε συζητούμε το ενδεχόμενο να ακολουθηθεί μια στρατηγική περιορισμού της ζημιάς από μια καταστροφή για το ευρύτερο σύνολο. Μα είναι προφανές, η αξία «υπομονή» για εμάς τους ευρωπαίους βρίσκεται στο τέλος της λίστας των αξιών, το ίδιο και η δικαιοσύνη με την ευρεία έννοια. «Κρατηθείτε» γιατί τα παραπάνω υποστηρίζει και η κατάταξη της εκπαίδευσης, που όλοι γνωρίζουμε ότι είναι μέσο για την απόκτηση εργασίας… Έτσι, δυστυχώς, όσες ώρες και να αφιερώνουν οι επιστήμονες για να εξηγήσουν δυσνόητα και πολύπλοκα φαινόμενα ή ασθένειες, μας λείπει η υπομονή, απαιτούμε να δώσει τη λύση η δικαιοσύνη σε 5-10 χρόνια και αμφισβητούμε την πραγματική τους γνώση καθώς και αυτοί κάνουν μια «δουλειά», απλά.
Στην Ευρώπη, όπως και στη χώρα μας, η παράδοση έχει υποχωρήσει στο σύστημα αξιών. Το ίδιο και ο σεβασμός. Η Ελλάδα είναι μια μικρή μα απέραντη σε ποικιλομορφία χώρα. Υπάρχουν δεκάδες διαφορετικοί μικρόκοσμοι. Μικρότεροι κύκλοι μέσα στον μεγάλο που τους ενώνει. Ο κάθε ένας με τα δικά του χαρακτηριστικά ήθη και έθιμα, γιορτές, γαστρονομία και τοπικά προϊόντα, λαϊκή τέχνη, φορεσιές, αρχιτεκτονική, χορούς, τραγούδια, γλωσσικά ιδιώματα. Είναι άραγε τυχαίο; Όλη αυτή η παράδοση που ρυθμίζει τον τρόπο ζωής στο σύνολό του, είναι χωρίς πραγματική αξία ή περικλείει την ισορροπία μεταξύ ανθρώπων και φύσης από τα βάθη των αιώνων; Μπορούμε να ζήσουμε αρμονικά χωρίς τον απαραίτητο σεβασμό; Αν ενοχλείστε όταν στο προπορευόμενο όχημα ο οδηγός συμπεριφέρεται με αδιαφορία, αγένεια και υπεροψία στη χώρα που η οικογένεια και οι σχέσεις βρίσκονται τόσο ψηλά στο σύστημα αξιών, φανταστείτε ποια θα είναι η συμπεριφορά του στο «άψυχο» δάσος, τη θάλασσα ή ένα ζωάκι που είχε την ατυχία να μην είναι οικόσιτο.
Είναι λοιπόν ζήτημα αξιών. Πάντα το πίστευα, όμως τώρα βρήκα και στοιχεία που το υποστηρίζουν. Για να βελτιώσουμε τη χώρα μας, ιδιαίτερα τώρα που η ισορροπία είναι τόσο εύθραυστη, θα πρέπει να αλλάξουμε την κατάταξη στις αξίες μας. Όχι μόνο κάποιοι, όλοι! Για να γίνει αυτό θα πρέπει να ξεκινήσουμε με τις νεότερες γενιές. Από το νηπιαγωγείο. Τόσο νωρίς. Για όλες τις άλλες, τα προγράμματα δια βίου μάθησης έχουν πεδίο λαμπρής δόξας.
Η χώρα μας έχει περάσει τα προηγούμενα 200 χρόνια μέσα από αλλεπάλληλες καταστροφές και ισάριθμους θριάμβους, όπως γλαφυρά περιγράφει στο βιβλίο του ο Σ. Καλύβας. Ελπίζω με τον επόμενο θρίαμβο μας να ανακαλύψουμε πόσο σημαντικό είναι το πλέγμα των αξιών μας για τη διαμόρφωση πολιτών, πολιτικής και μακροπρόθεσμης οικονομικής στρατηγικής και να το βάλουμε στον πυρήνα της πολιτείας μας.
Ο κ. Θεόδωρος Ν. Κρίντας, PhD, CIIA είναι Founder & CEO, της Koubaras Ltd, Συμβουλευτική εταιρεία που δίνει έμφαση στις λύσεις και την άμεση εφαρμογή τους στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων & Αντιπρόεδρος, AI CATALYST (Όμιλος Τεχνητής Νοημοσύνης).
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
