Σε επιβεβαίωση της γνωστής έκφρασης «ο βασιλιάς είναι γυμνός» τείνει να μετατραπεί η κατάρρευση της πλατφόρμας FTX.com για τον τομέα της κρυπτογράφησης, με τους πολέμιους της αγοράς να δικαιώνονται και όσους επένδυσαν σε αυτήν να το μετανιώνουν και μάλιστα αρκετά ακριβά.
Όπως τονίζει σε άρθρο του ο Economist, το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν τα κρυπτονομίσματα θα κατορθώσουν να καταστούν χρήσιμα στο μέλλον για κάτι διαφορετικό πέραν του ότι είναι πρωταγωνιστές σε περιπτώσεις απάτης και επισφαλούς κερδοσκοπίας. Η αρχική υπόσχεσή τους ήταν ότι μία νέα τεχνολογία θα μπορούσε να κάνει τη χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση ταχύτερη, φθηνότερη και αποτελεσματικότερη. Όμως κάθε νέο σκάνδαλο που ξεσπάει καθιστά πιο πιθανό να τρομάξουν οι γνήσιοι καινοτόμοι και να συρρικνωθεί ο κλάδος.
Μέσα στα συντρίμμια της περασμένης εβδομάδας, αξίζει να θυμηθεί κάποιος τις υποκείμενες δυνατότητες της τεχνολογίας. Η συμβατική τραπεζική απαιτεί μια τεράστια υποδομή για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης μεταξύ αγνώστων. Πρόκειται για μία ακριβή διαδικασία, η οποία έχει και αρκετούς μεσάζοντες, οι οποίοι επίσης θα πρέπει να έχουν κέρδη.
Η τεχνολογία των κρυπτονομισμάτων, αντιθέτως, βασίζεται σε ένα δίκτυο υπολογιστών, καθιστώντας τις συναλλαγές τους διαφανείς και, θεωρητικά, αξιόπιστες. Πάνω τους μπορούν να δημιουργηθούν λειτουργίες ανοιχτού κώδικα, συμπεριλαμβανομένων των αυτοεκτελούμενων έξυπνων συμβολαίων που εγγυώνται ότι θα λειτουργήσουν όπως έχουν γραφτεί. Ένα σύστημα κανόνων που τις διέπουν, μπορεί να προσφέρει συλλογικά έναν έξυπνο τρόπο για την παροχή κινήτρων στους συνεισφέροντες σε έργα ανοικτού κώδικα. Και ρυθμίσεις που θα ήταν ακριβές ή ανέφικτο να επιβληθούν στον πραγματικό κόσμο γίνονται δυνατές - επιτρέποντας, για παράδειγμα, στους καλλιτέχνες να διατηρούν μερίδιο στα κέρδη από τη μεταπώληση των ψηφιακών τους έργων.
Η απογοήτευση είναι ότι, 14 χρόνια μετά την εφεύρεση του blockchain για το Bitcoin, ελάχιστες από τις αρχικές υποσχέσεις έχουν υλοποιηθεί. Η φρενίτιδα της κρυπτογράφησης προσέλκυσε ταλέντα, από αριστούχους φοιτητές μέχρι επαγγελματίες της Wall Street, και κεφάλαια από εταιρείες venture capital, κρατικά και συνταξιοδοτικά ταμεία. Τεράστιες ποσότητες χρημάτων, χρόνου, ταλέντου και ενέργειας χρησιμοποιήθηκαν για να χτίσουν κάτι που ισοδυναμεί με εικονικά καζίνο. Υπάρχουν αποτελεσματικές, αποκεντρωμένες εκδοχές των κύριων χρηματοοικονομικών λειτουργιών, όπως οι ανταλλαγές νομισμάτων και ο δανεισμός. Αλλά πολλοί επενδυτές, φοβούμενοι μήπως χάσουν τα χρήματά τους, δεν τις εμπιστεύονται. Αντ' αυτού χρησιμοποιούνται για να κερδοσκοπήσουν με ασταθή νομίσματα, ενώ τα «παραβατικά» στοιχεία αφθονούν, εξαιτίας και της έλλειψης ρύθμισης και ελέγχου.
Με όλα αυτά, ένας σκεπτικιστής θα μπορούσε να πει ότι τώρα είναι η ώρα να ρυθμιστεί ο κλάδος. Αλλά μια καπιταλιστική κοινωνία θα πρέπει να επιτρέπει στους επενδυτές να αναλαμβάνουν κινδύνους γνωρίζοντας ότι θα έχουν απώλειες αν τα στοιχήματά τους αποτύχουν. Ακόμα και όταν η κρυπτογράφηση κατέρρευσε, οι επιπτώσεις στο ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα ήταν διαχειρίσιμες. Χάθηκαν χρήματα από τους επενδυτές που είχαν στηρίξει εταιρείες όπως η FTX αλλά δεν υπήρξαν καταστροφές.
Επιπλέον, οι σκεπτικιστές θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιες καινοτομίες θα αποδώσουν καρπούς και ποιες όχι. Οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι ελεύθεροι να αφιερώνουν χρόνο και χρήμα στην ενέργεια σύντηξης, στα αερόπλοια, στο μεταφυσικό κόσμο και σε ένα πλήθος άλλων τεχνολογιών που μπορεί να μην αποδώσουν ποτέ. Η κρυπτογράφηση δεν διαφέρει. Καθώς η εικονική οικονομία αναπτύσσεται, μπορεί να εμφανιστούν χρήσιμες αποκεντρωμένες εφαρμογές. Η υποκείμενη τεχνολογία συνεχίζει να βελτιώνεται. Μια αναβάθμιση στο blockchain του Ethereum τον Σεπτέμβριο μείωσε ριζικά την ενεργειακή του κατανάλωση, ανοίγοντας τον δρόμο για την αποτελεσματική διαχείριση μεγάλου όγκου συναλλαγών.
Αντί να ρυθμίσουν υπερβολικά ή να εξαλείψουν την κρυπτογράφηση, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να καθοδηγούνται από δύο αρχές, τονίζει ο Economist. Η μία είναι να διασφαλιστεί ότι η κλοπή και η απάτη ελαχιστοποιούνται, όπως συμβαίνει με κάθε χρηματοοικονομική δραστηριότητα. Η άλλη είναι να διατηρήσουν το κυρίαρχο χρηματοπιστωτικό σύστημα απομονωμένο από περαιτέρω κρυπτογραφικές κατασκευές. Παρόλο που οι αλυσίδες μπλοκ σχεδιάστηκαν ρητά για να αποφύγουν τη ρύθμιση, οι αρχές αυτές δικαιολογούν τη ρύθμιση των ιδρυμάτων που λειτουργούν ως φύλακες της κρυπτογραφίας.
Η απαίτηση από τα ανταλλακτήρια να υποστηρίζουν τις καταθέσεις των πελατών με ρευστά περιουσιακά στοιχεία είναι ένα προφανές βήμα. Ένα δεύτερο είναι οι κανόνες γνωστοποίησης που αποκαλύπτουν αν, για παράδειγμα, ένα γιγαντιαίο και αμφίβολα εξασφαλισμένο δάνειο έχει χορηγηθεί στην ίδια την πλατφόρμα χρηματιστηριακών συναλλαγών. Τα σταθερά νομίσματα, τα οποία προορίζονται να διατηρούν την αξία τους σε πραγματικό νόμισμα, θα πρέπει να ρυθμίζονται σαν να επρόκειτο για τραπεζικά μέσα πληρωμών.
Το αν η κρυπτογράφηση θα επιβιώσει ή θα γίνει μια οικονομική αποτυχία, δεν θα εξαρτηθεί τελικά από τη ρύθμιση, καταλήγει ο Economist. Όσο περισσότερα σκάνδαλα εμφανίζονται, τόσο περισσότερο αμαυρώνεται το όλο εγχείρημα και οι φιλοδοξίες του. Το δέλεαρ της καινοτομίας δεν σημαίνει τίποτα αν οι επενδυτές και οι χρήστες φοβούνται ότι τα χρήματά τους θα γίνουν καπνός. Για να μπορέσει η κρυπτογράφηση να αναδυθεί ξανά, πρέπει να βρει έναν τρόπο να μειώσει τις απάτες και να καταστεί περισσότερο ασφαλής και αξιόπιστη.