«Όσο μεγαλύτερη είναι η άνοδος, τόσο πιο δραματική μπορεί να είναι η πτώση». Πρόκειται για ένα κλισέ, το οποίο, όμως, επιβεβαιώνεται πλήρως στην περίπτωση του Σαμ Μπάνκμαν Φράιντ, ιδρυτή του υπό κατάρρευση ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων FTX.com.
Ο 30χρονος Μπάνκμαν Φράιντ έχει χαρακτηριστεί ως παιδί – θαύμα, καθώς υπήρξε «άσσος» στα μαθηματικά, με το σύνολο του κόσμου των κρυπτονομισμάτων να «στάζει μέλι» για το ταλέντο, την εξυπνάδα και τις δυνατότητές του. Ουσιαστικά επρόκειτο για τον πρίγκιπα του κλάδου, ο οποίος κατόρθωσε να ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες και ακόμη και σε εποχές κατάρρευσης των κρυπτονομισμάτων, όπως συνέβη στα μέσα του έτους, αυτός έβγαινε αλώβητος από την κρίση.
Όμως το «αμερικανικό όνειρο» του Μπάνκμαν Φράιντ έχει μετατραπεί σε εφιάλτη, με την προσωπική του περιουσία να κατακρημνίζεται, την αξιοπιστία του να βρίσκεται στα βάραθρα και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ να τον θέτει στο στόχαστρό της. Και όλα αυτά σε διάστημα μόλις τεσσάρων ημερών. Σύμφωνα με τον δείκτη Bloomberg Billionaires Index η προσωπική του περιουσία από τα 10,5 δισ. δολάρια τον Οκτώβριο, προσγειώθηκε στα 995,1 εκατ. σε διάστημα στις 8 Νοεμβρίου.
Παράλληλα η κατάρρευση της FTX.com, με διοχέτευση παλιρροϊκών κυμάτων σε όλο το φάσμα της κρυπτογράφησης, επαναφέρει στο προσκήνιο τα επιχειρήματα των πολέμιων του bitcoin και άλλων κρυπτονομισμάτων, οι οποίοι τονίζουν ότι πρόκειται για έναν κλάδο ο οποίος δρα ανεξέλεγκτος, καθώς δεν υπόκειται σε καμία ρύθμιση και ως εκ τούτου κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει την πραγματική οικονομική κατάσταση των εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε αυτόν.
Ταυτόχρονα τα κρυπτονομίσματα αποτελούν μία εξαιρετικά ριψοκίνδυνη επένδυση, η οποία υπόσχεται μεγάλες αποδόσεις, αλλά κρύβει και το ενδεχόμενο κατάρρευσης και σίγουρα δεν αποτελεί ένα πεδίο στο οποίο θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί ένας «μέσος» επενδυτής.
Το χρονικό της κατάρρευσης
Οι αίτιες της πτώσης της FTX μοιάζουν να οφείλονται σε αρκετές λανθασμένες κινήσεις του Σαμ Μπάνκμαν Φράιντ αφού παρενέβη για να σώσει άλλες εταιρείες, σε μία περίοδο που η αγορά κρυπτογράφησης κατέρρεε εν μέσω αύξησης των επιτοκίων
Ορισμένες από αυτές τις συμφωνίες που αφορούσαν την εταιρεία συναλλαγών του Σαμ Μπάνκμαν Φράιντ, την Alameda Research, οδήγησαν σε μια σειρά από απώλειες που τελικά έγιναν η καταστροφή του.
Μία ακόμη αιτία είναι η σύγκρουση του με τον δημιουργό της ανταγωνιστικής Binance, Τσανγκπένγκ Τσάο, με τον οποίο το τελευταίο διάστημα ο Μπάνκμαν Φράιντ «πολεμούσε» για την κατάκτηση μεριδίου στην αγορά κρυπτογράφησης και κατέληξαν να τσακώνονται δημοσίως – μέσω Twitter – για προσπάθειες αλληλοεξόντωσης. Η κατάσταση κορυφώθηκε την Τετάρτη, με την Binance να αποσύρεται από τη συμφωνία για εξαγορά της FTX.com, τονίζοντας ότι υπάρχουν «προβλήματα» με τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας.
Με την εγκατάλειψη της συμφωνίας, η Binance είχε επίσης αποφύγει τον ρυθμιστικό έλεγχο που πιθανότατα θα συνόδευε την εξαγορά, την οποία ο Τσάο είχε επισημάνει ως πιθανότητα σε ένα υπόμνημα προς τους υπαλλήλους που δημοσίευσε στο Twitter.
Η σχέση των δύο ανδρών ξεκίνησε το 2019. Έξι μήνες μετά την έναρξη λειτουργίας του FTX, ο Τσάο αγόρασε το 20% του χρηματιστηρίου για περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια, δήλωσε άτομο με άμεση γνώση της συμφωνίας. Εκείνη την εποχή, η Binance δήλωσε ότι η επένδυση «αποσκοπούσε στην ανάπτυξη της οικονομίας της κρυπτογράφησης από κοινού».
Μέσα σε 18 μήνες, ωστόσο, η σχέση τους είχε χαλάσει. Η FTX είχε αναπτυχθεί ραγδαία και ο Τσάο την έβλεπε πλέον ως έναν γνήσιο ανταγωνιστή με παγκόσμιες φιλοδοξίες. Όταν η FTX τον Μάιο του 2021 υπέβαλε αίτηση για άδεια στο Γιβραλτάρ για μια θυγατρική της, έπρεπε να υποβάλει πληροφορίες σχετικά με τους βασικούς της μετόχους, αλλά η Binance απέκρουσε τα αιτήματα της FTX για βοήθεια.
Μέχρι τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ο Μπάνκμαν Φράιν είχε κουραστεί να περιμένει. Αγόρασε πίσω το μερίδιο του Τσάο στην FTX για περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια, δήλωσε άτομο με άμεση γνώση της συμφωνίας. Δύο μήνες αργότερα, με την Binance να μην εμπλέκεται πλέον, η ρυθμιστική αρχή του Γιβραλτάρ χορήγησε άδεια στην FTX.
Η άνοδος και η πτώση
Η FTX δημιουργήθηκε το 2019 από τον Μπάνκμαν Φράιν και τον πρώην υπάλληλο της Google, Γκάρι Βανγκ.
Τον Αύγουστο του 2020 η FTX εξαγόρασε την εφαρμογή παρακολούθησης χαρτοφυλακίου μέσω κινητού τηλεφώνου, Blockfolio, έναντι 150 εκατομμυρίων δολαρίων.
Τον Ιούλιο του 2021 ένας γύρος χρηματοδότησης ύψους 900 εκατομμυρίων δολαρίων αποτίμησε την FTX στα 18 δισεκατομμύρια δολάρια.
Τον Σεπτέμβριο του 2021 η FTX υπέγραψε συμφωνία χορηγίας με την ομάδα Formula 1 της Mercedes, ενώ τον Οκτώβριο άντλησε κεφάλαια 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων από επενδυτές, μεταξύ των οποίων η Temasek της Σιγκαπούρης και η Tiger Global.
Το 2022 ήταν ιδιαίτερα δραστήριο για την εταιρεία καθώς συνέβησαν τα ακόλουθα:
- 27 Ιανουαρίου: Ο αμερικανικός βραχίονας της FTX δήλωσε ότι αποτιμάται στα 8 δισεκατομμύρια δολάρια μετά την άντληση 400 εκατομμυρίων δολαρίων στον πρώτο γύρο χρηματοδότησης από επενδυτές όπως η SoftBank και η Temasek.
- 31 Ιανουαρίου: Η FTX συγκέντρωσε 400 εκατομμύρια δολάρια από επενδυτές, συμπεριλαμβανομένης της SoftBank (9984.T), με αποτίμηση 32 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
- 4 Ιουνίου: Η FTX υπέγραψε, σύμφωνα με πληροφορίες, συμφωνία χορηγίας ύψους 135 εκατ. δολαρίων για τα δικαιώματα ονομασίας του γηπέδου της Miami Heat.
- 1 Ιουλίου: Η FTX υπέγραψε συμφωνία με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά του προβληματικού δανειστή κρυπτογράφησης BlockFi έναντι έως και 240 εκατ. δολαρίων.
- 22 Ιουλίου: Η FTX προσέφερε μερική διάσωση του χρεοκοπημένου δανειστή κρυπτογράφησης Voyager Digital. Η Voyager έκανε λόγο για «χαμηλή προσφορά».
- 29 Ιουλίου: Η FTX δήλωσε ότι κέρδισε πλήρη έγκριση για τη λειτουργία του ανταλλακτηρίου και του κέντρου εκκαθάρισης στο Ντουμπάι.
- 19 Αυγούστου: Αμερικανική ρυθμιστική αρχή τραπεζών διέταξε την FTX να σταματήσει τους «ψευδείς και παραπλανητικούς» ισχυρισμούς που είχε κάνει σχετικά με το αν τα κεφάλαια στην εταιρεία είναι ασφαλισμένα από την κυβέρνηση.
- 9 Σεπτεμβρίου: Το ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων της FTX δήλωσε ότι θα αγοράσει μερίδιο 30% της SkyBridge Capital.
- 2 Νοεμβρίου: Ο ιστότοπος CoinDesk ανέφερε έναν ισολογισμό που διέρρευσε και έδειξε ότι η Alameda Research, η εταιρεία συναλλαγών κρυπτογράφησης του Μπάνκμαν Φράιν, εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από το εγγενές token της FTX, το FTT.
- 6 Νοεμβρίου: Ο διευθύνων σύμβουλος της Binance Τσανγκπένγκ Τσάο δήλωσε ότι η εταιρεία του θα ρευστοποιήσει τις συμμετοχές της στο FTT λόγω απροσδιόριστων «πρόσφατων αποκαλύψεων»".
- 7 Νοεμβρίου: Ο Μπάνκμαν Φράιν δήλωσε ότι «το FTX είναι μια χαρά. Τα περιουσιακά στοιχεία είναι μια χαρά».
- 8 Νοεμβρίου: Το FTT καταρρέει κατά 72%, καθώς οι πελάτες κατακλύζουν το χρηματιστήριο με αιτήσεις ανάληψης.
- 9 Νοεμβρίου: Η Binance αποφάσισε να μην επιδιώξει μια μη δεσμευτική συμφωνία για τη διάσωση του FTX.
- 10 Νοεμβρίου: Το FTX αναστέλλει την αποδοχή νέων πελατών καθώς και τις αναλήψεις μέχρι νεωτέρας. Ο Μπάνκμαν Φράιν δήλωσε στο προσωπικό σε υπόμνημα ότι αναζητούσε αύξηση κεφαλαίου και είχε συνομιλίες με τον Τζάστιν Σαν, ιδρυτή του κρυπτογραφικού κουπονιού Tron. Το Reuters ανέφερε ότι ο Μπάνκμαν Φράιν επιδιώκει να συγκροτήσει ένα πακέτο διάσωσης ύψους έως και 9,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την FTX. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στις Μπαχάμες δήλωσε ότι δέσμευσε τα περιουσιακά στοιχεία της FTX Digital Markets, θυγατρικής της FTX.
- 11 Νοεμβρίου: Η FTX καταθέτει αίτησης πτώχευσης, ενώ ανακοινώνει ότι ο Σαμ Μπάνκμαν - Φράιν αποχωρεί από τη θέση του CEO και θα τον διαδεχθεί ο Τζον Ρέι.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
