Μια εβδομάδα για επενδυτές με γερά νεύρα αρχίζει σήμερα στο ελληνικό χρηματιστήριο, όπως και διεθνώς, καθώς οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές θα έχουν δεσπόζουσα θέση στην ειδησεογραφία που θα κληθούν να αποτιμήσουν οι αγορές. Στην Ελλάδα, τα περιθώρια ευχάριστων εκπλήξεων την Πέμπτη και την Παρασκευή από τις ανακοινώσεις των τραπεζών είναι μεγάλα και σε ένα πιο ομαλό διεθνές περιβάλλον θα διαμόρφωναν με βεβαιότητα δυναμική ανόδου για τις μετοχές του κλάδου, δίνοντας περιθώρια ανοδικής αντίδρασης στον Γενικό Δείκτη.
Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές έχουν εξελιχθεί σε θρίλερ χωρίς προηγούμενο, με τους δύο μονομάχους, Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ να φθάνουν στο αυριανό άνοιγμα της κάλπης σε καθεστώς... δημοσκοπικής ισορροπίας τρόμου, που καθιστά παρακινδυνευμένη οποιαδήποτε πρόβλεψη. Το εκλογικό μοντέλο του Economist, που ενσωματώνει καθημερινά όλες τις νέες δημοσκοπήσεις και με βάση αυτές διενεργεί προσομοιώσεις υπολογισμού του εκλογικού αποτελέσματος, για να καταλήξει στις πιθανότητες νίκης που έχει ο κάθε υποψήφιος, έδινε χθες οριακό προβάδισμα στον Τραμπ, ενώ την αμέσως προηγούμενη ημέρα έδινε οριακό προβάδισμα στη Χάρις.
Κάθε δημοσκόπηση ακόμη και από μία μόνο πολιτεία είναι αρκετή για να αλλάξει τις πιθανότητες υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου. Για παράδειγμα, οι καλές μετρήσεις για τη Χάρις στην Πενσυλβάνια της έδωσαν προβάδισμα 52 - 48 στις 2 Νοεμβρίου, αλλά στις 3 Νοεμβρίου ενσωματώθηκαν καλές δημοσκοπήσεις για τον Τραμπ στην Αριζόνα και η πλάστιγγα έγειρε υπέρ του με το επίσης οριακό 51 - 49.
Σαφές είναι ότι ο Τραμπ έχει αναπτύξει το τελευταίο διάστημα δυναμική ανατροπής των εις βάρος του συσχετισμών, που είχαν δημιουργηθεί μετά την αλλαγή υποψηφίου στο ψηφοδέλτιο των Δημοκρατικών και την καθαρή νίκη της Χάρις στο ντιμπέιτ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 19 Σεπτεμβρίου η Χάρις είχε ανοίξει την ψαλίδα των πιθανοτήτων νίκης στο μοντέλο του Economist σε 59 - 40, για να φθάσουμε στις 3 Νοεμβρίου στο 51 - 49 υπέρ του Τραμπ.
Οι πιθανότητες νίκης με βάση το μοντέλο του Economist
Ημερομηνία | Χάρις | Τραμπ |
19 Σεπ. | 59% | 40% |
29 Οκτ. | 44% | 56% |
30 Οκτ. | 50% | 50% |
31 Οκτ. | 50% | 50% |
1 Νοεμ. | 48% | 51% |
2 Νοεμ. | 52% | 48% |
3 Νοεμ. | 49% | 51% |
Τα ρίσκα για τις αγορές
Σε κάθε περίπτωση, όλα τα σενάρια για τα αποτέλεσμα φαίνεται να ενσωματώνουν πολύ υψηλό ρίσκο για τις αγορές. Αν κερδίσει ο Τραμπ, θα είναι ορατός ο κίνδυνος να εφαρμόσει την οικονομική του πολιτική, με κύριο στοιχείο την επιβολή τεράστιων δασμών σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα (γενικός συντελεστής 20%, συντελεστής για την Κίνα 60%), που θα προκαλούσε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την παγκόσμια οικονομία.
Αν κερδίσει η Χάρις, που έχει ένα πιο «στρωτό» οικονομικό πρόγραμμα, δεν σημαίνει ότι όλα θα τελειώσουν εκεί. Ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι θα αμφισβητήσει οποιοδήποτε αρνητικό αποτέλεσμα, έχοντας τονίσει ότι μόνο με νοθεία θα μπορούσε να χάσει τις εκλογές. Αυτή τη φορά, βέβαια, δεν θα έχει στη διάθεσή του όλα τα μέσα ενός προέδρου των ΗΠΑ, όπως συνέβη τον Ιανουάριο του 2021, όταν η αμφισβήτηση κατέληξε στη γνωστή αιματηρή πολιορκία του Καπιτωλίου από τους οπαδούς του Τραμπ. Έστω κι έτσι, όμως, ένας εξοργισμένος και απρόβλεπτος Τραμπ με εκατομμύρια οργισμένους οπαδούς θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια αναστάτωση, ενώ με ένα καταιγισμό προσφυγών στα δικαστήρια θα μπορούσε να μπλοκάρει για μεγάλη περίοδο την έκδοση του οριστικού εκλογικού αποτελέσματος.
Πάντα υπάρχουν λόγοι, βεβαίως, για να αποφασίσουν οι επενδυτές να απομονώσουν τον θόρυβο από το εκλογικό θρίλερ και να συνεχίσουν να βλέπουν το επενδυτικό ποτήρι μισογεμάτο. Τα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων εταιρειών στις ΗΠΑ είναι σε γενικές γραμμές ικανοποιητικά, ενώ την Πέμπτη συνεδριάζει η Fed και θεωρείται «κλειδωμένη» μια μείωση του επιτοκίου της κατά 0,25%, αφού τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι η αγορά εργασίας είναι πιο αδύναμη από τις αρχικές προβλέψεις. Η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένεται επίσης να μειώσει το επιτόκιό της αυτή την εβδομάδα, αν και ο νέος προϋπολογισμός των Εργατικών εκτιμάται ότι θα περιορίσει τα μελλοντικά περιθώρια για μειώσεις επιτοκίων. Επίσης, από την Κίνα αναμένονται νέα μέτρα τόνωση της οικονομίας.
Προσπάθεια αντίδρασης με αιχμή τις τράπεζες
Αυτή η διεθνής έξαρση της αβεβαιότητας βρίσκει το Χρηματιστήριο Αθηνών σε μια αρχική προσπάθεια ανοδικής αντίδρασης στη μεγάλη πτώση (σχεδόν -5%) που καταγράφηκε τον Οκτώβριο, με βασικό μοχλό τις τραπεζικές μετοχές, που δείχνουν και πάλι ότι μπορούν να αποτελέσουν τον καταλύτη για την ενίσχυση του επενδυτικού ενδιαφέροντος, ύστερα από μια αρκετά μεγάλη περίοδο δοκιμασίας της ρευστότητας της αγοράς από μεγάλα placements.
Στην πρώτη συνεδρίαση του μήνα, ο τραπεζικός κλάδος αντέδρασε, σημειώνοντας άνοδο σχεδόν 2% και, με τη βοήθεια της Coca Cola HBC, που παρουσίασε ιδιαίτερα ικανοποιητική αύξηση πωλήσεων το τρίτο τρίμηνο, ανέβασε τον Γενικό Δείκτη κατά 0,56%, για να επιστρέψει στις 1.390 μονάδες. Την Παρασκευή ήταν μεν ενθαρρυντική η εμφάνιση αγοραστών στα χαμηλά επίπεδα τιμών που είχαν διαμορφωθεί από την πτώση του Οκτωβρίου, χωρίς πάντως να υπάρξει η «ζωντάνια» που θα έπειθε ότι υπάρχει μια αλλαγή τάσης με αξιόλογη δυναμική.
Σε κάθε περίπτωση και με δεδομένη την πολύ μεγάλη βαρύτητα που έχουν οι τραπεζικές μετοχές στη διαμόρφωση του Γενικού Δείκτη και του 25άρη, τα αποτελέσματα και οι αναθεωρημένες προβλέψεις που ανακοίνωσε η Τράπεζα Πειραιώς δημιούργησαν αισιοδοξία για αντίστοιχες ανακοινώσεις και από τις άλλες τράπεζες. Το σπουδαιότερο, όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και για το μέλλον, είναι ότι η επίσπευση από το 2041 στο 2034 της απόσβεσης των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων δημιουργεί νέα δεδομένα για τη μερισματική πολιτική της Πειραιώς και του κλάδου, ευρύτερα, καθώς ανοίγει τον δρόμο για την αύξηση του συντελεστή διανομής μερισμάτων στο 50% και εξαλείφει, με αυτόν τον τρόπο, ένα ανταγωνιστικό μειονέκτημα που είχαν οι ελληνικές τράπεζες έναντι των ευρωπαϊκών.
Με αυτά τα δεδομένα, αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον την Πέμπτη οι ανακοινώσεις της Εθνικής και της Eurobank και την Παρασκευή της Alpha Bank, ώστε οι αναλυτές να επαναπροσδιορίσουν τους υπολογισμούς τους για την κερδοφορία των τραπεζών το 2024 και το 2025, αλλά και για τα μερίσματα που θα διανεμηθούν τα επόμενα χρόνια. Αυτή η διαδικασία μπορεί να αναθερμάνει το επενδυτικό ενδιαφέρον για τις τράπεζες, εφόσον βεβαίως δεν υπάρξουν δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις.
Το βράδυ της Πέμπτης αναμένονται και οι νεότερες ανακοινώσεις για πιθανές αλλαγές στους δείκτες της MSCI. Στον βασικό δείκτη της μεγάλης κεφαλαιοποίησης, η σπουδαιότερη και προεξοφλημένη αλλαγή θα είναι η μεταβολή της στάθμισης της Εθνικής, που πλέον έχει πολύ αυξημένο free float μετά το placement μετοχών από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αυτό θα αυξήσει τη βαρύτητα της Εθνικής στον MSCI, όπως ήδη έχει συμβεί με τον Γενικό Δείκτη του ΧΑ και τον FTSE-25.